Rozbieżność płci wzbogaca obrzędy i rytuały
Praktyki kulturowe stanowią ważną część tożsamości narodu, jednak mimo to bywają często pomijane, również w kontekście badań naukowych. Istnieje pewna wyjątkowo fascynująca i różnorodna kultura, która – rozkwitając w mniej uprzywilejowanych społecznościach – zasługuje na szczególną uwagę ze względu na swoje bogactwo. W ramach finansowanego z funduszy unijnych projektu DRUM (Disguise ritual music) zaobserwowane w północnych Włoszech i Maroku przykłady kultur, które wykorzystują przebrania, muzykę i rozbieżność płci, przeanalizowano pod kątem socjologicznym i historycznym. Zespół projektowy zbadał rytuały dotyczące sfery duchowej i folkloru, w których udział biorą kobiety oraz mężczyźni o kobiecych cechach bądź też osoby ubrane w stroje stereotypowo przypisane płci przeciwnej. Jeden z kluczowych przykładów, które były przedmiotem badań, ma związek ze świętem Urodzin Proroka (świętem Maulid) obchodzonym w różnych regionach. W obchodach wspomnianego święta obejmujących obrzędy i tańce odbywające się zarówno w domach, jak i w miejscach publicznych, uczestniczą kobiety oraz mężczyźni o kobiecych cechach przedstawiani w stylistyce muzycznej. Badacze przyjrzeli się również wykorzystaniu glinianych bębnów, na których podczas określonych obrzędów i wydarzeń grają kobiety. Sięgając do materiałów filmowych, dostępnej literatury i etnoarcheologii, naukowcy biorący udział w inicjatywie DRUM dogłębnie udokumentowali te praktyki, uwzględniając przy tym metodę wytwarzania glinianych bębnów do celów rytualnych przez garncarki z północnego Maroka. Badania podkreśliły ważną rolę kobiet i mężczyzn o kobiecych cechach, ich wiarę w opętanie przez duchy i główne miejsca pielgrzymek z tym związanych. Ponadto dzięki wymianom naukowym marokańscy uczeni mogli udać się do północnych Włoch, aby przeprowadzić tam badania o podobnym charakterze. Zespół naukowców z Maroka przyjrzał się kulturze i obrzędom z tego regionu, włączając w to tradycje muzyczne, rytuały związane z karnawałem, zjawisko femminielli oraz miejsca pielgrzymek. Znaczną część projektu poświęcono życiu i praktykom osób o tożsamości transpłciowej w odniesieniu do rytuałów muzycznych, organizując przy tym warsztaty i seminaria tematyczne. Badania objęły swym zasięgiem również rolę kobiet wykazujących zachowania typowe dla mężczyzn w kontekście obrzędowym lub kulturowym. Aby osiągnąć założone cele, wykorzystano podejście interdyscyplinarne łączące wiedzę z dziedziny antropologii, kulturowej tożsamości płci, psychologii, historii, religii, muzykologii i etnomuzykologii. Wyniki projektu istotnie przyczyniły się do określenia wspólnych tendencji w obrębie różnych kultur, jednocześnie zwiększając skuteczność badań międzykulturowych w drodze nowych metod badawczych. Rezultaty inicjatywy DRUM rzuciły nowe światło na towarzyszącą nam od wieków rozbieżność płci, uwalniając ją z ram konserwatywnego podejścia do tematu.
Słowa kluczowe
Rytuały, rozbieżności płci, crossdressing, kultura, DRUM, przebranie, mężczyźni o kobiecych cechach
