LUVMI, autonomiczny łazik do poszukiwania wody na Księżycu
Temperatury na Księżycu są skrajne: od piekielnego gorąca do przejmującego zimna, zależnie od położenia względem Słońca. W stale zacienionych regionach temperatury mogą spadać do -230 stopni Celsjusza. Istnieją dowody, że zacienione kratery na księżycowych biegunach mogą skrywać duże pokłady lodu – będącego w kosmosie cennym zasobem. W związku z tym w ramach finansowanego ze środków UE projektu LUVMI opracowano prototyp łazika, którego można wysłać – wraz z niewielkim ładunkiem – na Księżyc w celu poszukiwania wody, minerałów i innych ważnych surowców. Woda: klucz do kosmicznej gospodarki Paliwo, energia i woda to kilka podstawowych zasobów, którymi mogliby handlować kosmiczni pionierzy, tak jak walutą. „Woda jest kosmicznym odpowiednikiem złota, a jej pozyskiwanie może być postrzegane jako pierwszy krok w budowaniu gospodarki kosmicznej”, zauważa dr Jeremi Gancet, lider projektu LUVMI. Wszystko inne miałoby drugorzędne znaczenie – kosmonauci mogliby zbierać lód i wytwarzać z niego paliwo lub utleniacz do napędzania statków kosmicznych albo używać jako wody pitnej. „Cechy i wymiary łazików LUVMI idealnie spełniają wymagania przyszłych misji księżycowych”, dodaje dr Gancet. Jak wyjaśnia, dotychczasowe misje bezzałogowe na Księżycu wykorzystywały znacznie większe platformy robotyczne – zazwyczaj od pięciu do dziesięciu razy cięższe niż platforma LUVMI. Z kolei w innych misjach stosowano dużo mniejsze platformy, które niekoniecznie dostarczyły istotnych wyników naukowych. Dlatego też objętość i ciężar systemu LUVMI (około 40 kg) sprawiają, że jest on idealnym rozwiązaniem dla przyszłych misji księżycowych, podejmowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną i inne organizacje państwowe lub firmy prywatne. Dostosowanie konstrukcji do potrzeb przyszłych misji Naukowcy opracowali mały czterokołowy łazik elektryczny, wyposażony w przyrządy wiertnicze i spektrometr mas umożliwiające wykrywanie wody i innych substancji chemicznych na powierzchni Księżyca. Przetestowano również nowatorską kamerę plenoptyczną, która dostarcza trójwymiarowych danych o miejscach najlepiej nadających się do wydobywania wody. Kluczową innowacją, która upraszcza transport próbek, jest kompaktowy system łączący analizator i próbnik substancji lotnych. „W odróżnieniu od większości innych misji planetarnych, nie będziemy pobierać próbek, ale zamierzamy zanurzać instrument w regolicie i wykrywać lotne substancje na miejscu”, wyjaśnia dr Gancet. Sonda może wwiercić się w grunt na głębokość 20 cm. Koncepcja łazików LUVMI opiera się na ruchomej ramie z kołami i regulowanym zawieszeniem, które umożliwia zmianę wysokości podwozia. Podnoszenie podwozia zwiększa prześwit i ułatwia poruszanie się w trudnym terenie, umożliwiając pokonywanie przeszkód o wysokości ponad 30 cm. Dzięki temu innowacyjnemu rozwiązaniu łazik może bezpiecznie przewozić instrumenty naukowe i przystosowywać się do warunków terenowych. Co więcej, łazik potrafi poruszać się autonomicznie, przy ograniczonych danych nawigacyjnych. Ta funkcja, którą posiadają tylko większe pojazdy, umożliwia łazikowi LUVMI bezpieczne poruszanie się po Księżycu, gdy komunikacja z Ziemią nie jest możliwa. LUVMI jest atrakcyjnym i opłacalnym rozwiązaniem, które umożliwiłoby realizację cennych misji naukowych na biegunach księżycowych. Naukowcy mają nadzieję, że łazik LUVMI znajdzie się na pokładzie najbliższej europejskiej misji na Księżyc, jaka ma się odbyć do 2025 roku.
Słowa kluczowe
LUVMI, woda, łazik, Księżyc, robot, podwozie, regulowane zawieszenie, wiercenie, autonomiczny, spektrometr, kamera