7. PR zapoczątkowuje nową erę w europejskiej polityce badań naukowych, stwierdzają uczestnicy konferencji
Przedstawiciele niemieckiego rządu i Komisji Europejskiej wyrazili duże nadzieje co do przyszłości europejskich badań naukowych po inauguracji siódmego programu ramowego (7. PR). Obecnie, gdy 7. PR rozpoczął się na dobre, Komisja Europejska zamierza skoncentrować się na ocenie postępów w zakresie Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA). - 7. PR to początek nowego rozdziału w unijnej polityce badań i innowacji - powiedziała niemiecka minister ds. edukacji Annette Schavan podczas przemówienia 15 stycznia w Bonn na sesji plenarnej rozpoczynającej oficjalną krajową uroczystość inaugurującą 7. PR. Niemcy objęły przewodnictwo w Unii Europejskiej 1 stycznia 2007 r. Minister jest zdania, że dzięki większemu budżetowi i szerszym niż poprzednio ramom czasowym nowy program ramowy zapewni europejskiemu środowisku naukowemu finansowanie na niespotykanym dotąd poziomie, a także ciągłość tematyczną i proceduralną. Uruchamiając 7. PR, wprowadzono również nowe strategie europejskie w ważnych obszarach, takich jak bezpieczeństwo, które według minister Schavan są zgodne z programami krajowymi i zapewniają im wartość dodaną. - Ważne jest to, że jako 27 państw członkowskich opracowaliśmy wspólną strategię i stworzyliśmy platformę dla działalności badawczej, stanowiącej podstawę innowacyjności, która wykracza poza granice krajów - powiedziała minister. Nowy program zwiastuje również rozpoczęcie nowej ery badań podstawowych w Europie, czego wyrazem było ustanowienie Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), którą minister Schavan określiła jako "wspaniałe osiągnięcie". - Powodem utworzenia ERC jest przekonanie, że musimy promować intensywne badania podstawowe jako fundament rozwoju technologii i postępu w dziedzinie badań stosowanych - powiedziała. Zapewnienie dobrego startu działalności ERC jest jednym z głównych priorytetów niemieckiego przewodnictwa w UE. Minister Schavan stwierdziła, że w związku ze zwiększaniem się globalnej konkurencji szczególnie ważne dla Europy jest stworzenie silniejszych powiązań między badaniami podstawowymi i stosowanymi, aby nowe koncepcje przekładać na produkty i usługi, oraz by wprowadzać innowacje. - Będzie to jednym z głównych tematów poruszanych w ramach 7. PR i działalności ERC - powiedziała. Minister stwierdziła, że poprzez pobudzanie w Europie działalności w zakresie badań podstawowych i stosowanych 7. PR przyczyni się z kolei do realizacji celu lizbońskiego, jakim jest stworzenie do 2010 r. najbardziej dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki świata: - Aby mieć silną europejską gospodarkę, musimy posiadać również silnie rozwiniętą przestrzeń badawczą - nie można dłużej rozpatrywać tych dwóch kwestii w oderwaniu od siebie. Mając na uwadze ten cel, Niemcy jako kraj przewodniczący UE zobowiązały się dopilnować, aby wskazane w śródokresowej ocenie deficyty finansowe w 7. PR zostały odpowiednio uwzględnione w drugiej części perspektyw finansowych. Na inauguracyjnej sesji plenarnej komisarz ds. nauki i badań naukowych Janez Potočnik podkreślił znaczenie 7. PR jako instrumentu wzrostu gospodarczego. - W ciągu następnych siedmiu lat zobaczymy nie tylko większy, bardziej wyrazisty program ramowy. Zobaczymy również, że zależność od badań będzie coraz większa, ponieważ Europa nie ustaje w tworzeniu społeczeństwa opartego na wiedzy - oznajmił komisarz. Komisarz wezwał rządy i przedstawicieli przemysłu do przejęcia inicjatywy w związku z 7. PR i przeznaczenia większych środków na działalność badawczą w celu poprawy ramowych warunków dla innowacyjności w Europie. Podkreślił jednak, że pomysły nie kończą się na 7. PR. - Teraz, kiedy 7. PR został już uruchomiony, nadszedł czas, aby ponownie przeanalizować, w jaki sposób działalność badawcza jest zorganizowana i realizowana w Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA). Komisarz stwierdził, że w przyszłym roku będzie oceniał sposób funkcjonowania Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Ocena obejmie następujące aspekty: łatwość przemieszczania się badaczy między ośrodkami i organizacjami; uznawania ich kwalifikacji; czerpania korzyści z własnych osiągnięć; dalszego rozwoju kariery; znalezienia nowych możliwości w sektorze publicznym i prywatnym; uzyskania dostępu do źródeł finansowania; oraz korzystania z najnowocześniejszej infrastruktury. - Podsumowując, chciałbym się dowiedzieć, ile wewnętrznych barier w obrębie działalności badawczej udało nam się zlikwidować od czasu, kiedy po raz pierwszy zaproponowano stworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej siedem lat temu - powiedział komisarz Potočnik. Zaznaczył, że w zakresie ERA dokonano znacznego postępu w poprzednich programach ramowych. - Jednak w tym roku chcę wystąpić z nowymi pomysłami na umocnienie ERA. Będzie to zatem "nowa era dla ERA" - powiedział. Jednym z pomysłów komisarza jest stworzenie "państw zjednoczonych w badaniach". - Nie chodzi mi tu o "państwa" jedynie w znaczeniu państw narodowych czy państw członkowskich. Mam na myśli "państwa" jako "państwa oparte na rozwoju", "państwa oparte na współpracy", "państwa oparte na innowacyjności" - w skrócie państwa przyszłości, zjednoczone i współpracujące - powiedział. Podsumowując swoją wypowiedź, komisarz podkreślił potrzebę podjęcia natychmiastowych działań. Debata na temat nowej konstytucji UE znowu powraca do programu politycznego. UE ponownie przeanalizuje swój budżet w roku 2009. - Te dwie kwestie oznaczają coś więcej niż tylko reformę instytucjonalną czy pieniądze. Chodzi tu o przyszły kierunek i kształt UE. Nie możemy pozwolić, aby działalność badawcza została zaniedbana. Musimy pokazać znaczenie badań dla całej Europy i poza nią. Komunikat w sprawie postępów w zakresie ERA zostanie opublikowany przez Komisję Europejską na wiosnę.
Kraje
Niemcy