Jakim naukowcom ufamy bardziej?
Zaufanie do badań idzie w parze z tym, kto je przeprowadza. Jeśli opinia publiczna ufa badaniom, to można też powiedzieć, że ufa naukowcom, którzy za nimi stoją. To właśnie to zaufanie pomaga naukowcom wpływać i kształtować decyzje polityczne, które ostatecznie zapewniają rozwiązania wielu różnych problemów społecznych. Jednak do tej pory badania dotyczące zaufania do naukowców były prowadzone w ograniczonym zakresie. Nieliczne dostępne informacje na ten temat nie uwzględniają różnorodności zawodów naukowych.
Kto jest na szczycie, a kto nie?
Zespół badaczy z nauk społecznych z Uniwersytetu w Amsterdamie jako pierwszy systematycznie bada podstawowe przyczyny zaufania do naukowców w szerokim zakresie dziedzin nauki. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „PLoS ONE”. Naukowcy przeprowadzili badania z udziałem 2780 uczestników w Stanach Zjednoczonych. Wyniki pokazały, że poziomy zaufania różniły się znacznie wśród naukowców z 45 różnych dziedzin, od agronomii po zoologię. Najwyżej uplasowali się neurobiolodzy i biolodzy morscy, a następnie astrofizycy i oceanografowie. Politolodzy i ekonomiści cieszyli się najmniejszym zaufaniem. Socjologowie i naukowcy zajmujący się żywnością również znaleźli się bliżej dołu drabiny.
Dynamika zaufania
Badanie ujawniło, w jaki sposób postrzeganie kompetencji i moralności wpływa na zaufanie publiczne. Moralność odgrywa ważną rolę w dziedzinach, które dotykają kontrowersyjnych tematów. Co więcej, badanie pokazało jak istotne jest zrozumienie zaufania publicznego do naukowców. Zaufanie to jest kluczem do skutecznego radzenia sobie ze złożonymi wyzwaniami społecznymi i globalnymi poprzez świadome kształtowanie polityki. „Zaufanie w dużej mierze opiera się na tym, za jak bardzo kompetentnego i moralnego naukowiec był postrzegany przez ludzi”— podsumowują autorzy artykułu. „Znaczenie moralności nie było jednak jednakowe we wszystkich dziedzinach. Na przykład moralność nie wpływała tak bardzo na zaufania do geografów, jak na zaufanie na farmakologów. Wyniki te pokazują, że ważne jest, aby wziąć pod uwagę różnorodność zawodów naukowych podczas badania zaufania i jego czynników oraz gotowości przyznania naukowcom wpływu na angażowanie się w problemy społeczne i kształtowanie polityki”. „To badanie to dopiero początek” — skomentował główny badacz i doktorant Vukašin Gligorić w komunikacie prasowym. „Przyszłe badania powinny zbadać, na ile można uogólnić te ustalenia poza kontekstem amerykańskim, oraz zagłębić się w związki przyczynowe między zaufaniem a innymi zmiennymi. Niemniej jednak jedno jest pewne: różnorodność dziedzin naukowych musi zostać wzięta pod uwagę w celu dokładniejszego mapowania zaufania, co jest istotne dla zrozumienia, w jaki sposób rozwiązania naukowe mogą najlepiej znaleźć drogę do polityk”.
Słowa kluczowe
naukowiec, badania, zaufanie, polityka, badacz, nauka, moralność, kompetencje, kształtowanie polityki