Na horyzoncie pojawiają się potężne nowe detektory promieniowania
Katastrofa w japońskiej elektrowni jądrowej Fukushima I pokazała światu, jak ważna jest szybka ocena zagrożeń oraz reagowanie na sytuacje, gdy promieniowanie może stać się problemem. W skutecznym systemie reagowania potrzebne są detektory promieniowania, w których stosuje się związek kadmu, cynku i telluru (Cd(Zn)Te). Mając to na uwadze, naukowcy biorący udział w finansowanym przez UE projekcie COCAE ("Cooperation across Europe for Cd(Zn)Te based security instruments") pracowali nad stworzeniem przenośnego urządzenia, które jest w stanie precyzyjnie wykrywać rodzaj i źródło promieniowania. Aby przezwyciężyć ograniczenia istniejącej technologii detektorów, która jest kosztowna i podatna na błędy, zespół projektu zastosował zasady zainspirowane astrofizyką wysokich energii. Skoncentrowano się na hodowli wysokogatunkowych kryształów Cd(Zn)Te w Europie oraz na wykorzystaniu zaawansowanej elektroniki pikselowej do zapewnienia wyjątkowo precyzyjnego lokalizowania i identyfikowania źródeł promieniowania radioaktywnego w promieniu kilku metrów. Uczestnicy projektu przewidzieli również wykorzystanie systemu kamer do identyfikowania i mapowania radioizotopów w różnych sytuacjach. To rozwiązanie może przydać się przy monitorowaniu bezpieczeństwa w obszarach przygranicznych, w zakładach recyklingowych oraz składowiskach odpadów jądrowych, a także przy wycofywaniu z eksploatacji instalacji jądrowych lub wspomaganiu reagowania kryzysowego. Podstawą postępu technologicznego w tej dziedzinie jest obrazowanie techniką Comptona oraz wydajna hodowla kryształów, a także zastosowanie zaawansowanych technologii detektorów diodowych i półprzewodnikowych do przetwarzania informacji. Efektem projektu COCAE są cenne wyniki badań w tej dziedzinie, a także znaczne postępy w opracowaniu technologii niezbędnej do stworzenia najnowocześniejszych przenośnych detektorów promieniowania. Wyniki projektu opublikowano w najważniejszych czasopismach naukowych, w witrynie internetowej projektu, a także podczas spotkań, takich jak konferencje i sympozja. To ważny krok w kierunku komercjalizacji systemu kamer Comptona z zastosowaniem Cd(Zn)Te, która to technologia może przynieść również korzyści w innych branżach, takich jak stomatologia i medycyna. Podsumowując, wyniki projektu są wstępem do udoskonalania i wykorzystania tej ważnej europejskiej technologii, która zwiększa bezpieczeństwo, wywierając również pozytywny wpływ na dziedzinę nauki i technologii. Otwiera to wiele możliwości dla mniejszych przedsiębiorstw, chcących zainwestować w tę technologię.