Postępy w wykrywaniu lekoopornej gruźlicy
Wczesne wykrycie lekooporności to jeden z priorytetów programów zwalczania gruźlicy (TB). Umożliwia bowiem rozpoczęcie prawidłowego leczenia pacjentów, a także nadzór nad lekoopornością. Z problemem tym związane jest pojawienie się wielolekoopornych (MDR) i wielolekoopornych o rozszerzonej oporności prątków (XDR) szczepów M. tuberculosis. W przeszłości lekooporność wykrywano za pomocą tak zwanych "metod konwencjonalnych" w oparciu o detekcję wzrostu M. tuberculosis w obecności antybiotyków. Jednak metody te są czasochłonne, dlatego też powstała potrzeba opracowania prostszych, bardziej niezawodnych i szybszych prób. Głównym celem finansowanego przez UE projektu FAST-XDR-Detect było opracowanie próby do szybkiego wykrywania lekoopornego szczepu M. tuberculosis. Partnerzy projektu zastosowali metodę znaną jako rifoligotyping, która obejmuje amplifikację sekwencji genomowej bakterii występującej u chorych na gruźlicę, a następnie hybrydyzację sekwencji dzikich szczepów. Tę próbę cząsteczkową zoptymalizowano dla potrzeb wykrywania oporności na rifampicynę i izoniazyd, dwa najczęściej stosowane antybiotyki przeciwgruźlicze. Jednocześnie prowadzono działania na rzecz optymalizacji próby, która wykryłaby szczepy antybiotykooporne bezpośrednio w plwocinie pacjenta w celu równoczesnej detekcji szczepów opornych MDR i XDR. Oczekuje się, że próba ta skróci czas przetwarzania i pozwoli na identyfikację szczepów lekoopornych w oparciu o kryteria fenotypowe. Ponadto, dokonano sekwencji nowych mutacji odpowiedzialnych za lekooporność i wprowadzono je do istniejącej bazy danych zawierającej wszystkie mutacje genetyczne kojarzone z lekoopornością TB. Naukowcy badali także, czy inne obiecujące geny mogą mieć wkład w występowanie nowych form lekooporności. W ramach projektu FAST-XDR-Detect opracowano próby na rzecz szybkiego i precyzyjnego wykrywania szczepów M. tuberculosis MDR i XDR. Bardziej efektywne metody przesiewowego badania TB umożliwią lepszą obserwację lekooporności, skłaniając opiekę zdrowotną do wprowadzenia właściwych środków korekcyjnych.
