Szczepionka nowej generacji przeciwko schistosomatozie
Schistosomatoza to przewlekła choroba wywoływana przez pasożytnicze płazińce z rodzaju Schistosoma, która dotyka ponad 200 milionów ludzi na całym świecie. Jedynym dostępnym lekiem jest obecnie praziquantel, jednak zakażenie często nawraca, szczególnie wśród małych dzieci zamieszkujących obszary endemiczne. To wymaga wielokrotnego podania leku, co z kolei zwiększa ryzyko rozwoju pasożytów opornych na praziquantel. Z obserwacji wynika, że odporność na płazińce z rodzaju Schistosoma rozwija się w obszarach endemicznych, dlatego naukowcy skupieni wokół projektu THESCHISTOVAC ("The targeted development of a new generation vaccine for schistosomiasis") finansowanego ze środków UE, zaproponowali opracowanie szczepionki profilaktycznej. Celem szczepionki będzie wczesny etap rozwoju larwy po jej przezskórnej penetracji do organizmu człowieka. Z uwagi na wcześniejsze nieudane próby opracowania skutecznych szczepionek, konsorcjum ostrożnie dobiera antygeny kandydujące, posiadające wymaganą charakterystykę pod względem wzorców ekspresji i antygenów. Dlatego naukowcy zdecydowali się użyć metody profilowania transkrypcyjnego Schistosoma mansoni na 15 różnych etapach cyklu życia tego pasożyta i jak dotąd udało im się zidentyfikować 15 najważniejszych białek, które mogą posłużyć do opracowania szczepionki. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej projektu . Równocześnie, stworzono profile ekspresji glikanu na wszystkich etapach cyklu życia pasożyta, które następnie wykorzystano do opracowania mikromacierzy do badań przesiewowych przeciwciał surowiczych. Wstępne dane wskazują, że możliwe jest różnicowanie grup endemicznych na podstawie odpowiedzi przeciwciał na poszczególne glikany. Ważną częścią prac nad projektem jest stworzenie modelu szczurzego zakażenia pasożytem Schistosoma, który posłużyłby do badań nad odpornością na schistosomulę na wczesnym etapie jej rozwoju. Model posłuży do badań nad szczepionkami kandydującymi, które polegać będą na wywoływaniu odpowiedzi immunologicznej przeciwko pasożytowi Schistosoma na różnych etapach rozwoju larwalnego. Oprócz tego, że projekt THESCHISTOVAC ma szansę wzbogacić naszą wiedzę na temat odporności na zakażenie pasożytem Schistosoma oraz wyjaśnić, jak działa obronny mechanizm układu odpornościowego w zakażeniu, będzie miał również duże znaczenie dla badań nad szczepionkami. W połączeniu z doskonalszą infrastrukturą badawczą oraz lepszym przeszkoleniem lokalnego personelu, projekt ma szanse poprawić aktualne statystyki zakażeń pasożytem Schistosoma w Afryce subsaharyjskiej.