Mniej wypadków na morzu dzięki projektowaniu środowisk roboczych na statkach z uwzględnieniem potrzeb ludzi
Sektor morski uznaje znaczenie procesu projektowania z uwzględnieniem człowieka (HCD) umożliwiającego tworzenie rozwiązań biorących pod uwagę wymagania użytkowników. Podejście HCD nie jest jednak powszechnie stosowane ani znane wśród projektantów i operatorów statków i urządzeń morskich. Mając to ma uwadze, w ramach finansowanego ze środków UE projektu CYCLADES (Crew-centered design and operations of ships and ship systems) opracowano otwartą i interaktywną platformę dającą kluczowym podmiotom zaangażowanym w projektowanie statków i operacji pokładowych lepszy dostęp do wytycznych, narzędzi i metodologii HCD, jak również do zewnętrznych źródeł informacji, grafik i materiałów wideo. Prace rozpoczęto od badania przyczyn wypadków i incydentów na morzu. Wyniki wprowadzono do specjalnie utworzonej bazy danych wypadków, obejmującej dane zebrane z raportów wypadków i incydentów, wywiadów i przeprowadzonej ankiety. Wykorzystując informacje zgromadzone w bazie, partnerzy projektu przeanalizowali zdarzenia pod kątem typu, lokalizacji, operatorów uczestniczących w zdarzeniach, zadań użytkowników i używanego sprzętu. Stwierdzono, że w 67% incydentów pewną rolę odgrywał interfejs człowiek-maszyna. Każdy wypadek rozbito na ciąg krytycznych błędów w wykonywanych zadaniach. Dokonano też pomiarów poziomu stresu personelu pracującego na mostku kapitańskim, wykorzystując i doskonaląc czujniki ruchu gałek ocznych i ciała. Doświadczenia przeprowadzone na mostku wykazały związek między obciążeniem umysłowym a ruchami badanych osób. Badacze z zespołu CYCLADES zebrali i przeanalizowali informacje o znaczeniu czynnika ludzkiego i zaleceń ergonomicznych dla procesu projektowania statków. Zbadano też metody poddawania wygody użytkowania ocenie przez instytucje regulacyjne oraz sposoby formułowania wymogów wygody użytkowania umożliwiające projektantom sprzętu i systemów tworzenie produktów wygodniejszych w obsłudze, a instytucjom regulacyjnym mierzenie tych właściwości. Wyniki sugerują, że dotychczasowe wytyczne przeważnie nie zawierają jawnych wymogów względem wygody użytkowania, które pozwalałyby zapewnić efektywność, wydajność i zadowolenie użytkowników. Opracowano metodę oceny i pomiaru wygody użytkowania produktów. Wyniki projektu CYCLADES wspomogą stosowanie zasad HCD w morskich środowiskach pracy i przy projektowaniu sprzętu. Lepszy dostęp do informacji dotyczących HCD powinien ograniczyć błędy ludzkie popełniane na morzu.
Słowa kluczowe
Bezpieczeństwo żeglugi, projektowanie uwzględniające człowieka, CYCLADES, projektowanie uwzględniające załogę
