Ukryte w ściekach wskazówki dotyczące zażywanych narkotyków
W ramach finansowanej z funduszy unijnych inicjatywy SEWPROF (A new paradigm in drug use and human health risk assessment: Sewage profiling at the community level) opracowano pionierską, innowacyjną strategię badawczą umożliwiającą pozyskiwanie informacji epidemiologicznych ze ścieków. Technika ta stosowana jest obecnie w celu określania nasilenia problemu narkotykowego w poszczególnych społecznościach poprzez analizę biomarkerów moczowych obecnych w ściekach. Jak dotąd wspomniana metoda służyła głównie do analizy skali zażywania legalnych lub nielegalnych narkotyków na danym obszarze. Epidemiologia oparta na składzie ścieków przejawia duży potencjał w zakresie oznaczania biomarkerów wskazujących stan zdrowotny organizmu, co wsparłoby diagnostykę stanu zdrowia i chorób w obrębie całych społeczności. Celem projektu SEWPROF było dostarczenie młodym naukowcom wiedzy badawczej z dziedziny zażywania nielegalnych narkotyków i wyeliminowanie istniejących w niej luk. W obrębie epidemiologii opartej na składzie ścieków badacze opracowali i zweryfikowali nowe metody mające na celu monitorowanie zdrowia publicznego na poziomie społeczności. Sporządzono profil stanu zdrowia i stylu życia społeczności w drodze analizy obecnych w ściekach ludzkich biomarkerów, posługując się przy tym sprzężonymi technikami spektrometrii mas, metodami bioanalizy i technologią czujnikową. Do grupy nowych, wprowadzonych przez zespół projektu SEWPROF biomarkerów oznaczanych w epidemiologii opartej na składzie ścieków można zaliczyć biomarkery stresu oksydacyjnego oraz biomarkery narażenia ludności na kontakt z substancjami toksycznymi znajdującymi w środowisku i żywności. Na rynku nielegalnych narkotyków badacze zidentyfikowali nowe nadużywane syntetyczne substancje odurzające, a także sprawdzili dane dotyczące nadużywania substancji psychoaktywnych na receptę oraz nielegalnych narkotyków. Nowo opracowane bioczujniki umożliwiły analizę ścieków pod kątem obecności kokainy i antygenu gruczołu krokowego w czasie zbliżonym do rzeczywistego. W drodze badania o zasięgu ogólnoeuropejskim uczestnicy projektu SEWPROF z powodzeniem określili zmiany przestrzenne i czasowe w kontekście zażywania narkotyków oraz zdrowia publicznego.
Słowa kluczowe
Zażywanie narkotyków, ścieki, biomarkery, SEWPROF, epidemiologia oparta na składzie ścieków
