Szwedzkie trzmiele w niebezpieczeństwie
Wyniki nowych badań szwedzkich pokazują, że w ciągu ostatnich 70 lat (lata 40. i 50. XX w. do chwili obecnej) zaszły radykalne zmiany w składzie i stosunkowej obfitości szwedzkiego zbiorowiska trzmieli. Badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B - Biological Sciences, zostały częściowo dofinansowane z projektu STEP (Status europejskich owadów zapylających i trendy), który otrzymał 3,5 mln EUR z tematu "Środowisko" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE. Naukowcy ze Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych i z Uniwersytetu w Lund również donoszą, że średni plon nasion koniczyny łąkowej kurczył się od 1921 r., a zmienność plonów wzrosła dwukrotnie. Wysunęli tezę, że uzależnienie koniczyny łąkowej od niektórych gatunków zapylających wywarło negatywny wpływ na stabilność plonów nasion. Zespół wskazuje, że zubożenie bogactwa gatunków owadów odwiedzających kwiaty budzi obawy, że zapewniana przez nie ekosystemowa usługa zapylania upraw i dzikich roślin znalazła się również w zagrożeniu. "Stosunkowa powszechność rozmaitych gatunków o wspólnych cechach ekologicznych może odgrywać dominującą rolę w determinowaniu funkcjonowania ekosystemu, niemniej brakuje informacji o zmianach w obfitości owadów zapylających na przestrzeni czasu" - czytamy w artykule. "To niepokojące patrzeć na dowody świadczące o tym, że niegdyś powszechnie występujące gatunki trzmieli stały się rzadkie, a nawet zostały wciągnięte na listę zagrożonych" - wyjaśnia naczelny autor Riccardo Bommarco, profesor Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych. "Możliwe, że tego typu zmiany w składzie zbiorowiska poprzedzają wyginięcie. W ramach podejmowanych przez nas wysiłków ochrony gatunków i zarządzania usługami ekosystemowymi istotne znaczenie wydaje się mieć sprzyjanie nie tylko bogactwu zbiorowiska organizmów usługowych pod względem gatunkowym, ale również jego bardziej równomiernemu składowi." Warto zauważyć, że naukowcy zbadali zapylanie i produkcję nasion przez koniczynę łąkową (Trifolium pratense) w latach 1940 - 1960. Koniczyna łąkowa jest uznawana za kluczową roślinę pastewną, która jest w znacznym stopniu uzależniona od zapylania przez trzmiele. Szwedzcy naukowcy porównali swoje dane dotyczące relatywnej obfitości gatunków trzmieli zebrane w latach 2008 - 2010 na 44 polach koniczyny łąkowej rozmieszczonych w całym kraju, ze szczegółowymi zapisami historycznymi z 20-letniego okresu. Ich odkrycia wskazują, że dwa gatunki trzmieli, a mianowicie Bombus terrestris i B. lapidarius, gwałtownie rozrosły się w latach 40. XX. o 40%, by zdominować obecne zbiorowości w 89%. Zespół dodaje, że inne gatunki, w tym B. hortorum i B. pascuorum, zmalały pod względem relatywnej powszechności z 20% do 2% pośród trzmieli badanych na kwitnących polach koniczyny. Kolejny gatunek, B. distinguendus, również odnotował spadek z 11% do 0,7%, a znajduje się on już na liście gatunków bliskich zagrożeniu w Szwecji. "Nasze wyniki sugerują potrzebę opracowania schematów zarządzania w celu sprzyjania nie tylko bogactwu zbiorowiska organizmów usługowych pod względem gatunkowym, ale również jego bardziej równomiernemu składowi" - czytamy w artykule.Więcej informacji: Szwedzki Uniwersytet Nauk Rolniczych: http://www.slu.se/en/ Proceedings of the Royal Society B - Biological Sciences: http://rspb.royalsocietypublishing.org/
Kraje
Szwecja