Wysoka czy niska frekwencja wyborcza? Teoria gier pomaga znaleźć odpowiedź
Biorąc pod uwagę następstwa wyborów, referendów i ruchów protestacyjnych z ostatnich kilku lat, zrozumienie dynamiki partycypacji politycznej – formalnej i nieformalnej – wydaje się aktualnym problemem i może przyczynić się do zachowania tradycji i instytucji demokratycznych. Wspierany przez UE projekt InfoAggregation wykorzystał teorię gier do zbadania, czy stronnicze podmioty mogą wpływać na zachowania wyborcze poprzez manipulowanie liczbą uczestników lub poprzez publikowanie dodatkowych informacji na temat kwestii, na której zależy obywatelom. W jego ramach badano również, czy nieformalne procesy polityczne, takie jak protesty, mają pewne wspólne cechy z wyborami. W ich przypadku zamiast manipulowania frekwencją, sami wyborcy ważą – faktyczne lub pozorne – koszty uczestnictwa i decydują, czy chcą się zaangażować, czy nie. „Dotychczasowe badania wykorzystujące teorię gier nie uwzględniały roli stronniczych podmiotów w wyborach ani pojęcia kosztów uczestnictwa w przypadku analizy protestów”, mówi główny badacz InfoAggregation Stephan Lauermann z Uniwersytetu w Bonn, pełniącego funkcję gospodarza projektu.
Manipulowanie wyborami
Ekonomiści polityczni stosują teorię gier do badania strategicznych interakcji, a metoda ta zapewnia zestaw narzędzi umożliwiający znajdowanie i charakteryzowanie prawdopodobnych wyników. Aby obliczyć prawdopodobne wyniki, badacze identyfikują strategie (tj. opisy zachowań) dla każdej osoby (wyborcy, organizatora, protestującego itp.). Podstawowe algorytmy działają przy założeniu, że każda osoba nie tylko kieruje się własną strategią, ale także dostosowuje ją do tego, co wie o strategiach innych osób. W dotychczasowych modelach, w których próbowano określić ilościowo wpływ, jaki dobrze poinformowani wyborcy mają na wyniki wyborów, liczba wyborców była stała i znana. Uczestnicy projektu InfoAggregation chcieli zobaczyć, co się stanie, jeśli liczba ta zostanie zmanipulowana przez organizatora wyborów, jakim jest samorząd lokalny. „Stwierdziliśmy, że uwzględnienie takiego strategicznego organizatora podważa wcześniejsze prognozy, że wszystkie prawdopodobne wyniki wyborów leżą w najlepszym interesie wyborców. Teraz można uzyskać prawdopodobne wyniki w sytuacjach, w których organizator zawsze dopina swego – to złe wieści dla wyborców, ponieważ ich interesy mogą nie pokrywać się z interesami organizatora”, dodaje Lauermann. Jeśli chodzi o wpływ dodatkowych informacji, w projekcie InfoAggregation ponownie sięgnięto po teorię gier, aby zmodelować referendum z pytaniami „tak-nie” w przypadku konfliktu opinii. W tym przypadku analiza sugeruje, że poprzez strategiczne udostępnianie dodatkowych informacji może być zaskakująco łatwo przekonać do nich wyborców – nawet jeśli ich preferencje nie są zgodne z wolą organizatora.
Nieformalna działalność polityczna
W przypadku nieformalnych procesów politycznych dominował pogląd, że im więcej uczestników, tym skuteczniejszy wynik. Kluczem do sprawdzenia tego założenia jest lepsze zrozumienie czynników sprzyjających uczestnictwu. W projekcie InfoAggregation uwzględniono trzy główne wymiary. Po pierwsze, jak bardzo uczestnicy są przekonani do sprawy? Po drugie, co wiedzą o innych uczestnikach – np. ilu ich bierze udział i dlaczego? Na te przekonania mogą wpływać takie podmioty, jak na przykład media. Po trzecie, jakie są osobiste koszty i korzyści związane z uczestnictwem? Teoria gier została zastosowana tylko do dwóch pierwszych. „W odróżnieniu od dotychczasowych badań, projekt InfoAggregation ustalił, że protesty mogą być skuteczne właśnie dlatego, że uczestnictwo jest kosztowne. Koszty zwiększają wiarygodność działań. „Ma to konsekwencje dla mediów społecznościowych, które choć zwiększają liczbę osób poprzez obniżenie kosztów uczestnictwa, mogą prowadzić do zmniejszenia oddziaływania”, podsumowuje Lauermann. Zespół pracuje obecnie nad udoskonaleniem swoich metod i analizą sposobu rozumowania uczestników poprzez zadawanie pytań w rodzaju: „Co się stanie, jeśli ludzie tacy jak ja dołączą do protestu?”. Uczeni przypuszczają, że ten proces myślowy może dokładniej odzwierciedlać podejmowanie decyzji.
Słowa kluczowe
InfoAggregation, wybory, protest, wyborca, stronniczość, teoria gier, referendum, strategia
