Nowe możliwości w badaniach nad neutronami
Francuski instytut ILL jest jednym z najbardziej zaawansowanych ośrodków badań nad neutronami na świecie i służy europejskim badaczom już od 1967 r. Finansowany przez UE projekt ILL20/20 ("The upgrade of the Institut Laue-Langevin (ILL)") ma na celu utrzymanie prymatu ośrodka poprzez zdefiniowanie jego potrzeb infrastrukturalnych, ułatwienie dostępu i optymalizację wykorzystania. Tak ambitna modernizacja przyniesie liczne ulepszenia, dotyczące między innymi przygotowywania wiązek neutronów ultrazimnych (UCN) o dużym natężeniu, budowy kriostatu i ekstrakcji neutronów ultrazimnych. Neutrony ultrazimne stanowią jedno z narzędzi do określania właściwości neutronów i mają coraz więcej zastosowań przemysłowych, w tym w technikach obrazowania. Projekt ILL20/20 posłuży również do stymulacji współpracy naukowej i ułatwi transfer wiedzy. Poprzez nowe partnerstwa naukowe ośrodek zyska nowych użytkowników, przede wszystkim w dziedzinach materii miękkiej, ekstremalnych warunków próbkowania i materiałoznawstwa. Do roku 2014 planowane jest opracowanie nowych, światowej klasy koncepcji z zakresu systemów prowadzenia neutronów, oprzyrządowania do rozpraszania neutronów, analizy wiązek białych, łączenia wiązek neutronów i wykrywania gazów. Planowane nowości techniczne to między innymi opracowanie prototypów źródeł neutronów ultrazimnych o dużej gęstości oraz ulepszonego monochromatora krystalicznego. W zakresie technik neutronów gorących badacze koncentrowali się na doskonaleniu komponentów optycznych wykonanych z pojedynczych kryształów diamentu. W ramach projektu ILL(20/20) udało się uzyskać na tyle grube kryształy diamentu, aby wykazać, że kompozytowy kryształ diamentu zwiększa strumień w stopniu dostatecznym do zastosowania w przyrządach wykorzystujących gorące neutrony. Dzięki nowemu sprzętowi, infrastrukturze i metodom wymiany informacji, instytut będzie należeć do najważniejszych na świecie ośrodków badań nad neutronami. Realizacja projektu stanowi ważny element działań w europejskiej przestrzeni badawczej (EPB), umożliwiając naukowcom rozwijanie nowych kierunków badań i opracowywanie najnowocześniejszych rozwiązań odpowiadających coraz większym potrzebom i wymaganiom społeczeństwa.
