Sztuka wspiera różnorodność seksualną
Sztukę od zawsze wykorzystuje się do komunikowania kontrowersyjnych, drażliwych lub osobliwych kwestii, czy to dotyczących wojny, śmierci, polityki czy seksualności, a nierzadko także do wspierania przemian demokratycznych na świecie. O ile w Europie Zachodniej integracja społeczna lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i osób ze środowisk nieheteroseksualnych (LGBTQ) na szczęście nie stanowi problemu, to niektóre inne regiony nadal mają tu wiele do nadrobienia. Uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu EU SEXUAL DIVERSITY przyglądali się prawom oraz sztuce osób LGBTQ w całej UE. W szczególności skupiano się na Polsce i Zjednoczonym Królestwie, analizując ekspresje artystyczne i wizualne tamtejszych społeczności LGBTQ oraz to, jak sztuka może sprzyjać przemianom demokratycznym. Aby zrealizować te cele, zespół projektu przeanalizował publikacje z dziedziny nauk społecznych i prawnych, a także badań nad LGBTQ. Przeprowadzono wywiady i konsultacje z naukowcami, artystami, kuratorami, politykami i aktywistami, a także zorganizowano debaty i wydarzenia z udziałem zainteresowanych stron z różnych krajów europejskich. Po zakończeniu kompleksowej analizy porównawczej sztuki LGBTQ w obu krajach, badacze odnotowali, że w Polsce prawa LGBTQ są dużo mniej rozwinięte niż w Zjednoczonym Królestwie. Co ciekawe, choć polscy prawodawcy wciąż nie zalegalizowali związków osób LGBTQ, tutejsza sztuka związana z różnorodnością seksualną rozkwita, odgrywając ważną rolę w debatach i sporach społecznych. Z drugiej strony brytyjska sztuka i kultura wizualna LGBTQ jest często marginalizowana i lekceważona, przenosząc się do stref specjalnego zainteresowania i nisz rynkowych bez odczuwalnego udziału w dyskusji czy przemianach społecznych. Może się wydawać, że czas sztuki LGBTQ w Zjednoczonym Królestwie przeminął, skoro obecnie nie trzeba już tak ostro walczyć o prawa LGBTQ. Pomimo tych wyraźnych różnic, w obu krajach dają się zaobserwować pewne elementy wspólne, jeśli chodzi o prawa i dyskursy LGBTQ. Ich przekładem jest utrzymująca się homofobia w pewnych kręgach, przemyślne strategie cenzurowania sztuki, kontrowersje religijne oraz zdecydowanie odmienne stanowiska różnych partii politycznych. Wyniki projektu powinny przydać się instytucjom kultury i sztuki oraz muzeom jako pomoc przy szerzeniu idei demokratycznych, krytycznych i integracyjnych. Skorzystają z nich także organy polityczne i organizacje obywatelskie działające w dziedzinie praw człowieka oraz równości płci, komunikacji kulturowej i wizualnej. Podsumowując, omawiane badanie pokazało, w jaki sposób współczesna sztuka i kultura wizualna wspierają budowanie kultury i etyki równości płci, zgodnie z unijnymi zasadami przeciwdziałania dyskryminacji i krzewienia demokracji. Jak widać na przykładzie Polski, sztuka ma potencjał, by zmieniać postawy i propagować idee równości. Więcej takich inicjatyw z zakresu sztuki i kultury w innych częściach Europy z pewności pomoże w budowaniu wzajemnego porozumienia i wprowadzaniu pozytywnych zmian.
