Gwiazdy ujawniają swój wiek
Astronomowie dokonali przełomowego odkrycia, ujawniając, że choć gwizdy na niebie są stare, to gromady (sferyczne zgrupowania gwiazd) są nadal młode. Wyniki, które osiągnęli za pomocą teleskopu kosmicznego Hubble'a NASA/ESA (Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej i Europejskiej Agencji Kosmicznej), opisano w czasopiśmie naukowym Nature. Gromady kuliste to sferyczne zgrupowania gwiazd, ściśle ze sobą związanych siłami wzajemnej grawitacji, sklasyfikowanych jako pozostałości wczesnych lat wszechświata, których wiek ocenia się zazwyczaj na 12 - 13 mld lat. W skład Drogi Mlecznej wchodzi około 150 gromad kulistych, obejmujących wiele najstarszych gwiazd galaktyki. Projektem COSMIC-LAB (Gromady gwiazd jako kosmiczne laboratoria astrofizyki, dynamiki i fizyki fundamentalnej) kieruje profesor Francesco Ferraro. Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN) zapewnia wsparcie finansowane w wysokości 1,8 mln EUR przez 5 lat trwania projektu. Profesor Ferraro powiedział: "Chociaż wszystkie te gromady powstały miliardy lat temu, zastanawiamy się, czy niektóre z nich mogą się starzeć szybciej lub wolniej od innych. Badając rozmieszczenie określonego rodzaju gwiazd niebieskich, występujących w gromadach, odkryliśmy, że niektóre z gromad rzeczywiście ewoluowały szybciej i opracowaliśmy sposób pomiaru tempa starzenia się". Gromady gwiazd powstają w krótkim czasie, a wszystkie gwiazdy, które je tworzą, są w tym samym wieku. Zważywszy jednak na fakt, że jasne gwiazdy o wysokiej masie spalają dosyć szybko swoje paliwo, gromady kuliste są stare i powinny w nich występować jedynie gwiazdy o niskiej masie. Aczkolwiek w pewnych okolicznościach gwiazdy mogą przeżywać okres ponownego rozkwitu dzięki dodatkowemu paliwu, które zwiększa ich masę i znacząco je rozjaśnia. Może do tego dojść, kiedy dwie sąsiadujące gwiazdy połączą lub zderzą się. Te odnowione gwiazdy nazywane są błękitnymi maruderami ze względu na swój kolor oraz fakt, że ich ewolucja pozostaje w tyle za sąsiadkami. Właśnie te gwiazdy o wysokiej masie i jasności, są przedmiotem prowadzonych badań. Aby lepiej zrozumieć starzenie się gromad, zespół profesora Ferraro zmapował lokalizację błękitnych maruderów w 21 gromadach kulistych. Następnie astronomowie odkryli, że kilka klastrów, w których błękitne marudery są rozproszone, wyglądało na młode, podczas gdy większe grupy z błękitnymi maruderami skupionymi w centrum wyglądały na stare. Trzecia grupa, w której gwiazdy najbliższe rdzenia migrowały do wewnątrz jako pierwsze, była w trakcie starzenia się. Ta obserwowana grupa miała również starzejące się gwiazdy dalej na zewnątrz, które wydawały się stopniowo przesuwać w kierunku środka. Profesor Barbara Lanzoni, członek zespołu badawczego profesora Ferraro, powiedziała: "Ponieważ wszystkie te gromady uformowały się mniej więcej w tym samym czasie, wskazuje to na ogromne różnice w tempie ewolucji poszczególnych gromad. Jeżeli chodzi o szybko starzejące się gromady, sądzimy, że proces sedymentacji może trwać kilkaset milionów lat, podczas gdy w przypadku najwolniejszych zabierze on kilkakrotność obecnego wieku wszechświata". Badania przynoszą pierwsze dowody empiryczne na tempo starzenia się różnych gromad kulistych.Więcej informacji: Nature: http://www.nature.com/nature/current_issue.html Cosmic-Lab: http://www.cosmic-lab.eu/Cosmic-Lab/Home.html
Kraje
Włochy