Wykrywanie niebezpiecznych chemikaliów na pomocą nanoczujników
Benzen, toluen i ksylen (BTX) to ważne związki petrochemiczne, szeroko stosowane w przemyśle. Do pomiaru zawartości tych toksycznych gazów w złożonych mieszaninach zwykle potrzebny jest jednak drogi sprzęt laboratoryjny, co poważnie ogranicza możliwości podejmowania działań profilaktycznych w miejscu pracy. Finansowany przez UE projekt INGENIOUS ("Innovative nanostructured optochemical sensors") powstał, aby udoskonalić nowoczesne, jaki i konwencjonalne techniki detekcji. Jego celem było opracowanie, ocena i walidacja nowych ultraczułych i selektywnych nanostrukturalnych czujników optochemicznych służących do wykrywania związków BTX. W pracach wykorzystano kilka nowoczesnych technologii, takich jak materiały detekcyjne oparte na nieporowatych i hybrydowych membranach polimerowych, oraz na nanocząsteczkach. Uczestnicy projektu wykazali, że nanocząsteczki polimerowe są mniej obiecujące dla tego rodzaju zastosowań, niż nanocząsteczki krzemionkowe. Aby zwiększyć czułość optyczną nanocząsteczek, badacze zsyntezowali nowe klasy nanocząsteczek zawierających rdzenie metalowe. Ponadto, optymalizacja warstw detekcyjnych doprowadziła do stworzenia membrany polimerowej, którą można z łatwością dostosować do potrzeb produkcji masowej. W przyszłości technologia opracowana w ramach zakończonego już projektu INGENIOUS może pozwolić na zbudowanie kompaktowego urządzenia do monitorowania mieszanin związków BTX w czasie rzeczywistym. Stosunkowo mały stopień skomplikowania i niskie koszty systemu pozwolą na jego powszechne zastosowanie, przyczyniając się do poprawy bezpieczeństwa pracowników unijnego przemysłu petrochemicznego narażonych na chemikalia BTX.