Platooning komt een stap dichterbij
Geautomatiseerde en verbonden voertuigtechnologieën nemen in nieuwere voertuigen in toenemende mate een prominente plaats in. Het leidt geen twijfel dat de digitale connectiviteit tussen voertuigen onderling, en tussen voertuigen en transportinfrastructuur, een aanzienlijke invloed zal hebben op de mobiliteit en het leven in stedelijk gebied. Een veelbelovende mogelijkheid voor het verbeteren van de verkeersefficiëntie is het vormen van dynamische konvooien (platooning) als een groep samenwerkende geautomatiseerde voertuigen op stadsniveau, met name op kruisingen met verkeersregelinstallatie waar het grootste effect kan worden bereikt. Dankzij effectief konvooibeheer, in combinatie met snelheidsadvies dat is berekend op basis van signaalfasen en timinggegevens, kan een konvooi op de meest efficiënte wijze een kruising met verkeersregelinstallatie passeren. Binnen het door de EU gefinancierde project MAVEN werden verschillende scenario’s uitgewerkt om deze technologie bruikbaar te maken voor de realiteit. Het project leverde nieuwe oplossingen op voor het beheer van geautomatiseerde voertuigen in stedelijke omgevingen met gemengd verkeer en kruisingen met verkeersregelinstallaties. „Het project richtte zich op het ontwikkelen van algoritmen voor het organiseren van de stroom voertuigen met infrastructuurondersteuning en het structureren van onderhandelingsprocedures tussen voertuigen en de wegkantinfrastructuur”, legt hoofdonderzoeker Robbin Blokpoel uit. Innovatieve toepassingen De geleidelijke introductie van geautomatiseerde voertuigen in een gemengde verkeersstroom moet zorgvuldig worden begeleid om de benodigde veiligheids- en efficiëntieniveaus te bereiken. Informatie- en communicatietechnologieën waarmee voertuigen rechtstreeks worden gekoppeld aan hun fysieke omgeving bieden nuttige ondersteuning tijdens deze overgangsperiode. MAVEN-onderzoekers werkten aan de uitbreiding van bestaande communicatiestandaarden ter ondersteuning van de nieuw ontwikkelde concepten op het gebied van veiligheid en efficiëntie. Een uitstekend voorbeeld van een coöperatief intelligent transportsysteem is de GLOSA-service (green light optimal speed advisory, of adviessnelheid groene golf). Dit is nu gecombineerd met een bi-directionele onderhandelingsprocedure voor uitwisseling van nuttige updates voor het verkeersregelschema. Voertuigen „praten” met de verkeerslichten om reisgegevens door te geven, waarmee de lengte van de wachtrijen voor kruisingen beter kan worden ingeschat. Het samenvoegen van deze gegevens is een belangrijk fenomeen dat maar zelden wordt gemodelleerd of gekwantificeerd in gemengde verkeersstromen. Het is echter essentieel voor de functionaliteit van de GLOSA-service om de efficiëntie van verkeersbeheer te verhogen. Hierdoor kunnen nauwkeurigere GLOSA-instructies, waaronder rijstrookadvies, naar de voertuigen worden verzonden. MAVEN richtte zich tevens op het ontwikkelen van algoritmen voor slimme en efficiënte verkeerslichtregeling. „Het vinden van de juiste balans tussen flexibiliteit voor maximale verkeersdoorstroming enerzijds en voorspelbaarheid voor services voor verbonden en geautomatiseerde voertuigen zoals GLOSA anderzijds, is essentieel. In het MAVEN-project zijn nieuwe algoritmen ontwikkeld waarmee het beste van twee werelden wordt gecombineerd”, legt dr. Blokpoel uit. Daarnaast heeft het projectteam vernieuwende routeringstechnieken op lokaal niveau ontwikkeld waarmee de optimale route kan worden gevonden met kortetermijnvoorspellingen op basis van lokale informatie die wordt uitgewisseld tussen voertuigen en infrastructuur. Een van de belangrijkste doelstellingen van MAVEN is het beschermen van kwetsbare verkeersdeelnemers en bestuurders van geautomatiseerde voertuigen. In het kader van het project zijn nieuwe functies voor geavanceerde ondersteuningssystemen voor bestuurders ontwikkeld waarmee het risico op aanrijdingen met fietsers of obstakels wordt verminderd en veilig wordt gereageerd op een door een mens bestuurd voertuig dat probeert een konvooi te doorkruisen. Op basis van de effectbeoordeling die momenteel door MAVEN wordt uitgevoerd, kunnen onderzoekers nu al concluderen dat met gecombineerde innovatieve toepassingen de noodzaak te stoppen voor kruisingen volledig kan worden weggenomen, wat leidt tot een CO2-reductie van 80 ton per jaar per kruising. Ontsluitende technologieën Uiterst gedetailleerde kaartgegevens zijn essentieel voor in hoge mate geautomatiseerde mobiliteit. Onderzoekers hebben aangetoond dat kruisingen moeten worden gezien als „corridor”: een set virtuele demarcatielijnen waarmee rijstrookmarkeringen van inkomende rijstroken worden verbonden met de markeringen van uitgaande rijstroken. Hiermee moet worden voorkomen dat voertuigen in conflicterende zones komen als ze bij een kruising van richting veranderen. Tot slot kan het nieuwe stappenplan van MAVEN voor de introductie van voertuig-wegautomatisering wegbeheerders meer inzicht bieden in hun veranderende rol en de veranderende taken van verkeersbegeleidingssystemen.
Keywords
MAVEN, green light optimal speed advisory (GLOSA), adviessnelheid groene golf, geautomatiseerd voertuig, platoon, konvooi, routering, verkeersbegeleidingssysteem
