Raport ONZ rozważa wady i zalety biopaliw Wiele osób uważa biopaliwa za panaceum na nasze niedobory energii, kryzysy ekologiczne i związane z ubóstwem na świecie. Jednak autorzy nowego raportu Organizacji Narodów Zjednoczonych sugerują, że te nowe źródła energii, jeśli będą źle zaplanowane, mogą wywołać równie wiele p... Wiele osób uważa biopaliwa za panaceum na nasze niedobory energii, kryzysy ekologiczne i związane z ubóstwem na świecie. Jednak autorzy nowego raportu Organizacji Narodów Zjednoczonych sugerują, że te nowe źródła energii, jeśli będą źle zaplanowane, mogą wywołać równie wiele problemów, ile rozwiążą. Nowoczesne technologie bioenergetyczne produkujące ciepło, elektryczność i paliwa transportowe robią szybkie postępy, przy czym ostatnio zainteresowanie koncentruje się w dużym stopniu na biopaliwach płynnych, szczególnie etanolu i biodieslu. Globalna produkcja tych biopaliw podwoiła się w ciągu ostatnich pięciu lat i prawdopodobnie znów podwoi się w najbliższych czterech. Wiele krajów świata, od Argentyny i Malezji po Indie i Zambię, wprowadziło w ostatnich latach w życie nową politykę promującą bioenergię. Polityka energetyczna UE przewiduje, że co najmniej 10 procent wszystkich paliw musi do 2020 r. pochodzić z biopaliw. Nic dziwnego, że globalne zainteresowanie bioenergetyką gwałtownie wzrosło w ostatnich latach, pisze Mats Karlsson, przewodniczący UN-Energy, która sporządziła raport "Sustainable Bioenergy: A Framework for Decision Makers". "Cóż mogłoby być bardziej atrakcyjnego niż energia krajowa, uzyskiwana zasadniczo dzięki zasilanej słońcem i wodą fotosyntezie, z nowymi miejscami pracy i szansami rozwojowymi do wykorzystania?" Istotnie, rozwój branż bioenergetycznych, obejmujących biopaliwa, mógłby zapewnić czyste usługi energetyczne milionom ludzi, którzy obecnie są ich pozbawieni, sugerują autorzy raportu. Na przykład gotowanie wykorzystujące tradycyjne źródła bioenergii, takie jak drewno, przysporzyło ludziom mieszkającym w krajach rozwijających się wielu problemów zdrowotnych i związanych z bezpieczeństwem, szczególnie kobietom, co z kolei uwikłało je w krąg biedy. Dostęp do nowocześniejszych źródeł energii mógłby pomóc zmniejszyć te problemy, wydobywając duże populacje z ubóstwa. Nowe branże bioenergetyczne mogłyby wytworzyć znaczny potencjał zwiększania zatrudnienia i wygenerować dochód, szczególnie na obszarach wiejskich w niektórych najbiedniejszych regionach świata, skoro ogromna większość miejsc pracy związanych z bioenergetyką powstaje w rolnictwie, transporcie i przetwórstwie. Lecz wraz z takim dobrobytem przychodzą inne problemy, ostrzegają autorzy raportu. Po pierwsze, zapotrzebowanie na grunty pod uprawę roślin energetycznych mogłoby wywierać presję na inne sposoby zagospodarowania, mianowicie uprawę roślin spożywczych, czego skutkiem byłby wzrost cen podstawowych produktów spożywczych, na przykład zbóż. Analogicznie, skoro produkcja surowców do wytwarzania biopaliw również wymaga znacznych zasobów wodnych, może też spowodować mniejszą dostępność wody do użytku gospodarstw domowych, zagrażając tym samym zdrowiu i bezpieczeństwu żywności dużych populacji. Po drugie, biorąc pod uwagę, że właśnie biopaliwa są produkowane i przetwarzane na dużą skalę, autorzy obawiają się, że przejście na te paliwa mogłoby pozbawić najuboższych rolników ich gruntów i pogłębić ich ubóstwo. W raporcie wskazuje się też na możliwe oddziaływanie produkcji biopaliw na środowisko. W zależności od wyboru surowca i tego, co on zastępuje, za pomocą dobrych praktyk rolniczych, takich jak uprawy mieszane czy płodozmian, można osiągnąć neutralne lub nawet pozytywne oddziaływanie na miejscowe środowisko naturalne, stwierdzają autorzy raportu. Jednakże uprawy na potrzeby energetyczne zazwyczaj stanowią monokultury na dużą skalę, co może prowadzić do znacznych strat bioróżnorodności, jak ostrzega się w raporcie, erozji gleb oraz wypłukiwania substancji odżywczych. Przypadki takie miały miejsce w Indiach, na Sri Lance i w Tajlandii, gdzie uprawa roślin przeznaczonych na biopaliwa doprowadziła do wylesień na dużą skalę. Nawet zróżnicowane i bardziej zrównoważone uprawy roślin na potrzeby energetyczne mogą mieć negatywne skutki dla środowiska, jeśli zastąpią lasy i obszary trawiaste, przekonują autorzy raportu. Inne potencjalne oddziaływanie obejmuje eutrofizację wód, zakwaszenie gleb i wód powierzchniowych, a nawet zniszczenie warstwy ozonowej. Raport zakończony jest sugestią utworzenia platformy dla decydentów, zmierzającej do promowania zrównoważonej produkcji i wykorzystania biopaliw i innych źródeł bioenergii, w celu przekazania maksymalnych korzyści ludziom ubogim i środowisku. Pod względem badań i rozwoju autorzy wzywają rządy do finansowania działań pożytku publicznego, obejmujących podstawowe badania niezwiązane z natychmiastowymi zastosowaniami komercyjnymi, a także identyfikację potrzeb bioenergetycznych i dziedzin badań politycznych.
