Zintegrowane rozwiązanie do zwalczania inwazyjnych gatunków obcych Dofinansowani ze środków unijnych naukowcy budują sieć informacji o bioróżnorodności, która pomoże w walce z zagrożeniami stwarzanymi przez inwazyjne gatunki obce. W ramach dofinansowanego ze środków unijnych projektu EU BON podkreślono niedawno wagę otwartych danych w identyfikacji i kontroli inwazyjnych gatunków obcych. W artykule opublikowanym online w magazynie »Management of Biological Invasions« położono nacisk na to, jak ważne jest umożliwienie naukowcom przewidywania przyczyn, dróg i sposobów rozprzestrzeniania się tego rodzaju inwazji. Inwazyjne gatunki obce to fauna lub flora wprowadzona – przypadkowo bądź celowo – do środowiska naturalnego, w którym normalnie nie występuje, co często prowadzi do poważnych, negatywnych skutków dla tego środowiska. W Europie do tego typu gatunków mogą należeć grzyby, mięczaki, wiewiórka szara czy szop pracz. Stanowią ogromne zagrożenie dla rodzimych roślin i zwierząt, mogąc powodować każdego roku straty liczone w milionach euro. Partnerzy projektu EU BON zauważyli, że brak łatwo dostępnych danych ogranicza możliwości świata nauki w zakresie identyfikowania i kontrolowania inwazyjnych gatunków. W celu zaradzenia temu problemowi planują zatem utworzyć otwarte źródło danych o wielu różnych gatunkach, obejmujących rozległe obszary i długie okresy. Siatka stanowić będzie istotny element Sieci Obserwacji Bioróżnorodności w ramach Grupy ds. Obserwacji Ziemi (GEO BON). Za jej pośrednictwem łączyć się będą naukowcy zajmujący się bioróżnorodnością z całego świata, uzyskując natychmiastowy dostęp do danych, analiz i ekspertyz. Otwarte dane to idea, wedle której pewne informacje powinny być powszechnie dostępne w celu wykorzystania i ponownego publikowania – bez ograniczeń nakładanych przez prawa autorskie lub patentowe – dostarczając naukowcom informacji potrzebnych do stawienia czoła temu stale ewoluującemu wyzwaniu. W sumie 30 partnerów projektu EU BON z 18 krajów będzie rozwijać istniejące sieci, struktury i centra danych, a także integrować systemy informatyczne od czujników na lądzie po dane satelitarne. W ramach prac projektowych przygotowane zostaną nowe standardy danych oraz techniki integracji, wraz z harmonizacją gromadzenia danych i nowymi podejściami do monitorowania i analizowania bioróżnorodności w przyszłości. Wypracowane zostaną także praktyczne wskaźniki i narzędzia do interpretacji dla użytkowników końcowych, aby byli w stanie identyfikować inwazyjne gatunki obce np. w rolnictwie czy działaniach na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Projekt, który otrzyma w sumie 9 mln EUR dofinansowania unijnego, rozpoczął się w grudniu 2012 r. od oceny aktualnej sytuacji w kontekście wymiany informacji na temat bioróżnorodności. Zespół stwierdził, że restrykcyjne licencjonowanie dostępu do danych blokowało użytkowników, a jednocześnie wiele systemów informatycznych w sposób niewystarczający obsługiwało wymianę informacji. Ponadto w przypadku wielu organizacji standardową postawą było utrzymywanie tajności danych, choć nastawienie do otwartego dostępu zmienia się. Stwierdzono też w trakcie prac nad projektem, że naukowa społeczność zajmująca się bioróżnorodnością w Europie jest wysoce rozczłonkowana. Obecne systemy obserwacji bioróżnorodności oraz zbiory danych środowiskowych są niezrównoważone pod względem pokrycia oraz niezintegrowane, co ogranicza możliwość skutecznego wdrażania strategii środowiskowych. Zbudowanie prawdziwie europejskiej sieci bioróżnorodności przyczyni się zatem do poprawy komunikacji i umożliwi podejmowanie szybkich działań w walce z inwazyjnymi gatunkami. Zapewni także ważne ogniwo w zintegrowanej, globalnej odpowiedzi na problem. Prace nad projektem mają się zakończyć w maju 2017 r. Więcej informacji: EU BON http://eubon.eu/ Kraje Niemcy
