Obietnica zrównoważonej technologii utylizacji CO2 z korzyścią dla europejskiego przemysłu W czasie konferencji zamykającej, która odbyła się w czerwcu 2016 r. w Brukseli, partnerzy finansowanego ze środków UE projektu zaprezentowali wyniki swoich innowacyjnych prac z minionych trzech lat nad budowaniem zdolności Europy do rozwoju innowacyjnych technologii utylizacji i recyklingu CO2. © Shutterstock Przy rosnącym nacisku na redukowanie emisji dwutlenku węgla i tworzenie gospodarki o obiegu prawdziwie zamkniętym, utylizacja dwutlenku węgla (CO2) oferuje Europie możliwość zrealizowania obydwu tych ambitnych zamierzeń. Utylizacja CO2 to szeroki termin obejmujący całą gamę innowacyjnych procesów przemysłowych, które wykorzystują CO2 z emiterów punktowych (a w przyszłości z bezpośredniego wychwytywania z powietrza) jako surowiec, aby przekształcać CO2 w produkty o wartości dodanej. Zasadniczo CO2 jest traktowany jako zasób, a nie odpad czy emisja. Nowe możliwości stwarzane przez utylizację CO2 Nadrzędny cel SCOT (Smart CO2 Transformation) polegał na stworzeniu strategicznego, europejskiego programu badań i innowacji dla Europy w zakresie utylizacji CO2. Partnerzy osiągnęli go poprzez uwzględnienie potrzeb badawczo-innowacyjnych w zakresie transformacji chemicznej i biologicznej w trzech głównych obszarach: chemiczne moduły konstrukcyjne (ścieżki do mniej więcej dwóch milionów różnych cząsteczek produkowanych przez przemysł chemiczny); paliwa syntetyczne (na przykład lotnictwo) oraz mineralizacja (twarde materiały nadające się do zastosowań budowlanych albo jako podstawa granulatów nawozowych). Pracowali także nad wspólnym planem działania (WPD) dla Europy, który obejmuje działania polityki strukturalnej sprzyjające przechodzeniu na niskoemisyjną gospodarkę energetyczną i przyjmowanie paradygmatu „CO2-jako-zasób”. Konsorcjum projektowe argumentuje, że utylizacja CO2 stworzy nowe możliwości rozwoju gospodarczego, znacznie zwiększy innowacje i poprawi konkurencyjność Europy, a także wspomoże realizację agend europejskich w zakresie dekarbonizacji i efektywnego gospodarowania zasobami. Wedle ogólnej wizji projektu, do roku 2030 technologie utylizacji CO2 umożliwią produkcję szerokiej gamy produktów oraz rozwiązania przemysłowe. Tak więc potencjalnie istnieje ogromny rynek na produkty na bazie ponownie użytego CO2, aczkolwiek w czasie wydarzenia przyznano, że prawdopodobnie zawsze taniej będzie wyprodukować niektóre cząsteczki z paliw kopalnych, a nie syntetycznie. Wyzwania polityczne Znaczna część konferencji poświęcona była dyskusji nad tworzeniem odpowiedniego środowiska politycznego dla dążeń do utylizacji CO2. Jednym ze zdecydowanych orędowników tych i innych inicjatyw ekologicznych jest Walonia, region federalny Belgii. W związku z tym jednym z głównych prelegentów w czasie konferencji był Jean-Claude Marcourt, wicepremier rządu Walonii. Wyraził przekonanie, że badania przeprowadzone w ramach projektu SCOT zaowocują nowymi miejscami pracy i przedsiębiorstwami oraz pomogą w zarządzaniu dostawami energii, przyczyniając się jednocześnie do osiągania celów środowiskowych. Podkreślił także, że skoordynowane i oparte na współpracy działania podjęte przez SCOT unaoczniły korzyści współpracy regionalnej w ramach Europy, a Walonia w pełni zaangażuje się w rozwijanie zielonej gospodarki XXI w., która obejmie technologie utylizacji CO2 jako kluczowy komponent. Rudolf W. Strohmeier, zastępca dyrektora generalnego ds. programów badań naukowych w DG ds. Badań Naukowych i Innowacji Komisji Europejskiej, omówił następnie wyzwania polityczne i regulacyjne, które muszą zostać przezwyciężone, aby na trwałe wprowadzić technologię utylizacji CO2 do przemysłu europejskiego. Przyznał, że technologia wychwytywania dwutlenku węgla nadal jest kosztowna, co utrudnia jej komercjalizację w Europie i sprawia, że brak jest autentycznie efektywnego modelu biznesowego dla takiej technologii. Zauważył jednak, że używanie ekologicznej energii do przekształcania CO2 w polimery może ułatwić opracowanie nowych modeli biznesowych, a używanie CO2 jako zasobu do produkcji chemicznej może być ważnym krokiem w kierunku stworzenia gospodarki o obiegu faktycznie zamkniętym. Ponadto Strohmeier położył nacisk na wagę wspomagających ram regulacyjnych, które zadbałyby o skuteczność działań ukierunkowanych na utylizację CO2, wnosząc realny wkład w unijne przedsięwzięcia przemysłowe i środowiskowe. Jak dowodził, aby takie ramy mogły powstać, sektor przemysłu musi przedstawić Komisji Europejskiej konkretne przykłady przypadków biznesowych, które są hamowane przez obecnie obowiązujące rozwiązania regulacyjne. To wzmocniłoby pozycję Komisji Europejskiej, która byłaby w stanie podjąć inicjatywę polityczną umożliwiającą rozwój technologii utylizacji CO2. Badania przeprowadzone w ramach projektu SCOT wniosą ogromny wkład w gromadzenie argumentów na rzecz wdrożenia rozwiązań, tak technicznych, jak i politycznych, które wesprą rozwój technologii utylizacji CO2. Partnerom projektu już udało się stworzyć sieć wspomagających instytucji, w skład której wchodzą klastry uczelni, ośrodki badawcze, partnerzy przemysłowi i regiony w Zjednoczonym Królestwie, Francji, Niemczech, Holandii oraz Belgii. Więcej informacji: witryna projektu Kraje Belgia
