Szczoteczka i nitka do zębów w profilaktyce zawału serca
Hiszpański instytut Consorci Institut Catala de Ciencies Cardiovasculars (ICCC) jako jeden z pierwszych wykazał związek pomiędzy uśpionymi, inwazyjnymi bakteriami i zwyrodnieniami tkanki tętnic. Naukowcy z ICCC, jako pierwsi, opracowali też metodę izolowania kultur patogenów bakteryjnych z tkanek pacjenta. Zespół ukończył niedawno finansowane przez UE badanie na pacjentach operowanych z powodu zatkania tętnicy. Wyniki projektu "Discovery of atherosclerosis microbiome: Systems biology of cardiovascular pathogenesis" (CARDIOMICROBIOME) wskazują na różnice w środowisku mikrobiologicznym między tkanką miażdżycową i prawidłową tkanką naczynia krwionośnego. Może to potencjalnie wytłumaczyć, dlaczego miażdżyca nie zawsze jest związana z takimi objawami, jak nadciśnienie, hiperlipidemia, cukrzyca lub palenie tytoniu. W szczególności zaawansowane sondy molekularne umożliwiły po raz pierwszy wykazanie u tej samej osoby, że miano różnych gatunków bakterii w zmienionej tkance było większe niż w porównywalnej próbce prawidłowej tkanki. Bakterie te uczestniczą w tworzeniu zakrzepów krwi. Powstaje więc model, w którym bakterie w tętnicach, w przeciwieństwie do bakterii w jamie ustnej, pozostają niezauważone przez dłuższy czas, powodując przewlekły stan zapalny o niewielkim nasileniu. W pewnym momencie działa nieznany jeszcze bodziec, który aktywizuje je, tak że przyczyniają się do zawału serca lub udaru. Dane potwierdzają też wcześniejsze wyniki, uzyskane przez ten sam zespół badawczy, które wskazują na obecność bakterii przyzębia w tętnicach szyjnych, dużych naczyniach, które doprowadzają krew z serca do mózgu. Prawdopodobnie istnieje więc związek między higieną jamy ustnej a schorzeniami mózgu, takimi jak udar niedokrwienny i choroby zwyrodnieniowe układu nerwowego. Taka zależność wymaga jednak dalszych badań. Wyniki projektu CARDIOMICROBIOME są ważne z bardzo wielu powodów. Związek między higieną jamy ustnej a zdrowiem układu krążenia sugeruje, że większa dbałość o zęby i dziąsła może stanowić metodę zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym. Identyfikacja bakterii występujących w blaszce miażdżycowej otwiera możliwości stosowania antybiotyków w leczeniu miażdżycy. Wreszcie udowodnienie, że gatunki bakterii charakterystyczne dla mikroflory jamy ustnej występują we krwi wskazuje, że bakterie te mogą zadomowić się w dowolnym obszarze ciała. Projekt dostarczył odpowiedzi na ważne pytania i, jak każde dobrze przeprowadzone badanie, wskazał na nowe zagadnienia do przeanalizowania w przyszłych badaniach. Potencjalne korzyści praktyczne, a więc zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej i chorobowości pacjentów, są nieocenione.
Słowa kluczowe
Jama ustna, bakteria, tętnice, miażdżyca, mikrobiom, sercowo-naczyniowy
