Los pracowników ze środowisk imigranckich
Liczni imigranci nierzadko stanowią główne źródło siły roboczej do wykonywania mało atrakcyjnych i słabo płatnych zajęć. Ze względu na ograniczenia przybywania takich pracowników do UE i poruszania się po europejskim rynku pracy często powstają nieoficjalne drogi oparte na kontaktach społecznych. Za cel finansowanego ze środków UE projektu JOBS TO RENT (Migration and temporary agency work in the EU welfare, tourist and agricultural sectors) przyjęto zbadanie tego zjawiska. W ramach badania udokumentowano różne możliwe formy zatrudniania imigrantów gotowych do podjęcia każdej pracy oraz czynniki wpływające na tymczasowe prace agencyjne w wybranych sektorach. Dane zebrano w dwóch krajach o bardzo różnych ramach prawnych w zakresie prac agencyjnych: Grecji i Wielkiej Brytanii. Dodatkowym celem było opracowanie analizy politycznej opartej na faktach. Realizację dwuletniej inicjatywy zakończono we wrześniu 2014 r. Przedsiębiorstwa greckie korzystające z usług pracowników tymczasowych mogą podlegać bardziej rygorystycznym przepisom niż podobne firmy w Wielkiej Brytanii. Pomimo tego same warunki zatrudniania pracowników agencyjnych są praktycznie nieregulowane. Stwierdzono, że agencje często wykorzystywały pracowników i wbrew przepisom tworzyły monopole branżowe. W Wielkiej Brytanii przedsiębiorstwa i agencje nauczyły się w znacznej mierze omijać przepisy, szczególnie w przemyśle spożywczym. Firmy i agencje zmuszały pracowników do przechodzenia na umowy dające gorsze wynagrodzenie i warunki pracy oraz rutynowo zwalniały ich przed upływem 12 tygodni ustawowo kwalifikujących pracownika do równego wynagrodzenia. W niektórych sektorach, między innymi w rolnictwie, pracodawcy zatrudniali więcej pracowników nieagencyjnych. Mimo to rekrutacja takich pracowników może i tak wiązać się z działalnością zagranicznych agencji i różnego rodzaju nielegalnymi praktykami. Badacze stwierdzili, że w przypadku tego kraju monitorowanie przestrzegania przepisów może być skuteczniejsze od wprowadzania nowych ustaw. Przykłady z innych krajów europejskich zademonstrowały wsparcie socjalne i finansowe dla pracowników agencyjnych, ilustrując również znaczenie negocjacji zbiorowych ponad poziomem firmy jako narzędzia ochrony pracowników. Projekt JOBS TO RENT pozwolił lepiej poznać obraz migracji zarobkowej w UE. Wypracowane wyniki będą mieć zastosowanie polityczne, a badacze sformułowali cztery rekomendacje.
Słowa kluczowe
Pracownicy ze środowisk imigranckich, pracownicy agencyjni, rynek pracy, praca imigrantów, Grecja, Wielka Brytania
