Badanie codziennej konwersacji w różnych językach i kulturach
To i inne pytania są kluczem do zrozumienie użycia języka i konceptualizacji zachowań społecznych ludzi — specjalnej inteligencji umożliwiającej nam kontrolowanie relacji interpersonalnych w dużych, złożonych grupach społecznych. Konwencjonalne interakcje są jednak w dużej mierze pomijane w literaturze badawczej. Aby temu zaradzić, uczestnicy projektu HSSLU (Human sociality and systems of language use), finansowanego ze środków UE, postanowili opracować nowe systematyczne podejście umożliwiające porównywanie użycia języka. Poprzez badania terenowe partnerzy projektu zgromadzili nagrania wideo konwersacji prowadzonych podczas interakcji społecznych w Europie Zachodniej, Afryce, Australii (ludność tubylcza), Papui Nowej Gwinei, Rosji, Ameryce Południowej i południowo-wschodniej Azj. Zakodowali oni, przeanalizowali i porównali dane z bardzo różnorodnych języków i kontekstów kulturowych. Prace te miały na celu sprawdzenie hipotezy, zgodnie z którą sposoby używania języków w życiu społecznym powinny być do siebie bardzo podobne w różnych kulturach. Zespół HSSLU przeanalizował zasady rządzące kwestiami dotyczącymi uwagi, percepcji i zrozumienia podczas interakcji społecznej. Wyniki badania pokazują, że zasady te są bardzo podobne w różnych kontekstach językowych i kulturowych. Badano także zasady dotyczące pozyskiwania innych do pomocy przy codziennej interakcji. Okazało się, że w różnych językach i kulturach występują bardzo podobne zasady. Generalnie rzecz biorąc, wyniki badania wskazują, że pomimo dużego zróżnicowania struktur i znaczeń kodowanych w światowych językach, interakcja społeczna między ludźmi ma w większości uniwersalne podstawy poznawcze i społeczne. Oznaczałoby to, że zasady rządzące używaniem różnych znaczeń i struktur w interakcji społecznej są do siebie bardzo podobne. Projekt HSSLU dowiódł, że systemy użycia języka funkcjonują według podstawowych zasad opartych na uniwersalnych podwalinach społecznych zachowań człowieka. Uczeni wykazali, że język rzeczywiście jest oknem do społecznego umysłu.
Słowa kluczowe
Konwersacja, zachowania społeczne ludzi, interakcja konwersacyjna, HSSLU, używanie języka
