Nowa platforma do badania głębi mórz i oceanów
Batymetria to dział nauki zajmujący się pomiarem głębokości wody, będący podwodnym odpowiednikiem topografii. Podczas gdy mapy topograficzne przedstawiają wysokość powierzchni Ziemi w różnych punktach geograficznych, mapy batymetryczne odwzorowują głębokość morza na siatce współrzędnych geograficznych. Aktualne dane batymetryczne mają zasadnicze znaczenie dla wytwarzania produktów nawigacyjnych, takich jak mapy morskie, ułatwiających bezpieczną i wydajną żeglugę statków. Ponadto stanowią podstawę niemal każdej innej działalności związanej z morzem, w tym budownictwa portowego i przybrzeżnego, obronności i bezpieczeństwa morskiego, zarządzania strefą przybrzeżną, rybołówstwa, żeglugi morskiej czy turystyki. Finansowany przez UE projekt BASE-platform poświęcony był problemowi braku dostępnych aktualnych danych batymetrycznych o wysokiej rozdzielczości w wielu częściach świata. Wraz z rosnącą liczbą satelitów obserwacyjnych Ziemi, podobnie jak floty Sentinel Europejskiej Agencji Kosmicznej, dane obrazowe oceanów są obecnie szeroko dostępne. Założeniem projektu BASE-platform było wykorzystanie tych danych satelitarnych do tworzenia map batymetrycznych i dostarczania ich użytkownikom końcowym. Zharmonizowane dane batymetryczne Partnerzy z pięciu różnych krajów połączyli swoją wiedzę i doświadczenie, tworząc zaawansowaną platformę komercyjną dla szerokiego grona użytkowników, która czerpie obrazy z wielu technologii teledetekcji w celu tworzenia produktów batymetrycznych. Technologie te obejmują satelity z przyrządami optycznymi, radarami z aperturą syntetyczną i systemami altimetrycznymi, przy czym każda technologia jest stosowana do innego zakresu głębokości. Dodatkowo wykorzystywane są dane z radarów dostarczane przez dużą liczbę statków i łodzi. Chociaż wszystkie te technologie były już wcześniej stosowane oddzielnie, na platformie BASE udoskonalono metody i narzędzia służące do łączenia tych źródeł danych, co umożliwiło uzyskanie ich szerokiego zakresu i wysokiej dokładności. „W ramach projektu zautomatyzowano istniejące procesy generowania danych, tak aby stały się częścią łańcucha przetwarzania, który wymaga minimalnej ingerencji człowieka. Portal danych BASE-platform to ekonomiczny produkt batymetryczny, który dostarcza danych o wysokiej rozdzielczości”, mówi dr Stefan Wiehle. Dane zostały również zintegrowane z modelowaniem pływów w celu zmniejszenia głębokości w lokalnych punktach zero map. Dogłębne badanie mórz Obecnie mniej niż połowa wód przybrzeżnych uznawana jest za należycie zbadaną zgodnie z nowoczesnymi normami. Obraz ten pogarsza się, jeśli weźmiemy pod uwagę, że 80% oceanów nadal pozostaje niezbadanych. „Wiemy więcej na temat powierzchni Księżyca niż na temat głębi naszych oceanów”, zauważa dr Wiehle. Głębokość morza była mierzona już przez starożytnych Greków i Rzymian, ale mapy batymetryczne zaczęły być częściej sporządzane dopiero w połowie XIX wieku. Od tamtego czasu metody i sprzęt do pomiarów głębokości przeszły długą drogę od sondowania ołowianym odważnikiem na lince do nowoczesnych sonarów wielostrumieniowych. Jednakże „w zależności od źródła dane batymetryczne mogą mieć niewielką wartość dla użytkowników, ponieważ są dostępne w niskiej rozdzielczości, a niektóre głębokości mogły zostać obliczone za pomocą interpolacji lub ich obliczenie może być zbyt drogie”, wyjaśnia dr Wiehle. Projekt BASE-platform odpowiada na potrzebę dostarczenia przemysłowi morskiemu i innym branżom dokładnych danych batymetrycznych po znacznie niższych kosztach niż dane z badań wielostrumieniowych. Nowy portal danych batymetrycznych dostarcza danych o wysokiej dokładności na skalę globalną, obejmujących wszystkie głębokości mórz. Jest więc idealny do wykorzystania w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu, w rybołówstwie czy inżynierii przybrzeżnej. Satelitarne dane batymetrii optycznej, będące ważnym osiągnięciem projektu, zostały już włączone do oficjalnych map morskich.
Słowa kluczowe
BASE-platform, dane batymetryczne, głębokość mórz, produkty batymetryczne, ocean, satelity, portal, obserwacja Ziemi
