Polski naukowiec przewodniczy przełomowemu projektowi UE w dziedzinie nanotechnologii W celu promowania długoterminowego rozwoju nanonauki w UE Komisja Europejska zapewni 2,2 miliona euro unikalnemu projektowi realizowanemu w ramach Szóstego Programu Ramowego (6. PR). Projekt ten łączy kompetencje z dziedzin synchrotronu, dyfuzji, magnetyzmu, fononów oraz fizyk... W celu promowania długoterminowego rozwoju nanonauki w UE Komisja Europejska zapewni 2,2 miliona euro unikalnemu projektowi realizowanemu w ramach Szóstego Programu Ramowego (6. PR). Projekt ten łączy kompetencje z dziedzin synchrotronu, dyfuzji, magnetyzmu, fononów oraz fizykochemii powierzchni. Projekt DYNASYNC, co oznacza 'Dynamika w nanoskali w materiałach badanych promieniowaniem synchrotronowym', ma za zadanie pogłębienie obecnej wiedzy na temat dynamiki nanostruktur oraz opracowanie nowych metod przygotowywania, modelowania i charakterystyki w celu ulepszenia działania przyszłych nanourządzeń. Koordynator projektu - Józef Korecki, profesor fizyki i informatyki stosowanej, a także członek Polskiej Akademii Nauk powiedział Wiadomościom CORDIS, że konsorcjum to jest też unikalne z tego względu, że ma na celu powierzenie stanowisk kierowniczych naukowcom z nowych państw członkowskich. Konsorcjum, które łączy dostępne kompetencje z siedmiu krajów europejskich - w tym Polski i Węgier, przez pierwsze siedem miesięcy rozwijało infrastrukturę i eksperymentalne metody potrzebne do dogłębnego badania dynamiki nanostruktur. Jest to potrzebne, ponieważ znajomość właściwości dynamicznych skondensowanej materii jest niezbędna dla funkcjonowania przyszłych nanourządzeń. Jak wyjaśnił profesor Korecki, jeżeli jakikolwiek obiekt jest bardzo mały, to jest bardziej podatny na pobudzenie niż materiały o dużych rozmiarach. Dlatego więc niezbędne jest właściwe zbadanie dynamiki przy zastosowaniu specjalnej metodologii. Profesor Korecki powiedział Wiadomościom CORDIS: 'Nanostruktury zachowują się tak dlatego, że ten proces jest bardzo szybki - mamy tu do czynienia z nanosekundami, z niezwykle małymi przedziałami czasu. Dlatego też używamy metod związanych z promieniowaniem synchrotronowym, które jest podobne do promieniowania rentgenowskiego. Jądrowe rozpraszanie rezonansowe (NRS) promieniowania synchrotronowego bardzo dobrze nadaje się zbadania struktury i dynamiki warstw cienkich, grup, nanocząstek i powierzchni międzyfazowych ponieważ jego struktura czasowa nie jest ciągła, ale impulsowa'. Profesor dodał też, że 'Dzięki tej specjalnej metodzie zyskujemy dodatkową wrażliwość i rozdzielczość energetyczną'. W początkowej fazie projektu ustawiono system ultra wysokiej próżni (UHV) w Europejskim Centrum Promieniowania Synchrotronowego w Grenoble, we Francji, który jest jednym z partnerów projektu. 'System jest już zainstalowany na linii ID18 i możemy badać dynamikę za pomocą NRS promieniowania synchrotronowego 'in situ', co oznacza, że możemy analizować próbki bez usuwania ich z miejsca pochodzenia' wyjaśnił profesor Korecki. 'Jest to o tyle ważne, że próbki są bardzo wrażliwe na atmosferę. Należy je badać w specjalnym otoczeniu, mianowicie w środowisku ultra wysokiej próżni (UHV).' Profesor powiedział też, że 'Teraz, gdy nowy system już działa, należy wprowadzić wiele ulepszeń w naszych laboratoriach, żeby były kompatybilne z tym systemem. Kiedy już je ulepszymy, podzielimy próbki pomiędzy różna laboratoria, żeby je zbadać i przeprowadzić pomiary.' Kolejna faza projektu będzie poświęcona czterem pakietom prac, odpowiadającym trzem rodzajom zjawisk mianowicie dyfuzji, fononom i dynamice magnesowania. Projekt zbada różne aspekty dynamiczne na starannie wybranych modelowych nanostrukturach, żeby zrozumieć zależność od wielkości oraz wzajemną zależność pomiędzy różnymi mechanizmami wzbudzania. Czwarty pakiet będzie dotyczyć oprzyrządowania i oprogramowania, co będzie stanowiło bazę przyszłych eksperymentów. 'Dopiero rozpoczęliśmy nasz projekt, a już ustaliliśmy, że ta nowa, eksperymentalna metoda, unikalna na skalę światową, może mieć zastosowanie w szerokim zakresie zjawisk dynamicznych' powiedział z entuzjazmem profesor Korecki. 'Połączenie eksperymentów NRS z zaawansowanymi metodami komputerowymi zaowocowało bezprecedensowym wglądem w modyfikację zbiorowych wzbudzeń, rolę dyfuzji w kinetyce zmian strukturalnych, które mają miejsce podczas przetwarzania materiałów oraz w dynamiczne właściwości magnetycznych nanostruktur' dodał profesor. Profesor Korecki uważa, że dzięki wzmacnianiu wpływu promieniowania synchrotronowego w dziedzinie nanonauki, projekt tworzy naukowy przypadek nowej infrastruktury badawczej oraz toruje drogę nowym źródłom promieniowania synchrotronowego. Profesor zakończył stwierdzeniem, że 'Fundamentalne badania zawsze prowadzą do nowych wyzwań'. Kraje Węgry, Polska
