Mieszkańcy Europy pomagają w zrównoważonym rozwoju swoich miast
Jak głosi motto przyjęte przez uczestników finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu EHHUR, do wprowadzenia zmian potrzebne nam są tylko trzy rzeczy: oczy, serce i ręce. Opierając się na tym założeniu, projekt ten daje mieszkańcom miast szansę stanięcia do walki ze zmianą klimatu, zachęcając ich, by mieli oczy otwarte na estetyczne efekty transformacji, serca otwarte na zaangażowanie wszystkich członków społeczności i ręce zajęte konkretnymi działaniami. W 2023 roku w Nepi, miasteczku położonym w środkowych Włoszech, dzieci z miejscowej szkoły podstawowej zostały poproszone o podzielenie się swoimi pomysłami na renowację swojej okolicy. Zgodnie z zasadami dotyczącymi inkluzywności do udziału w badaniu ankietowym zaproszono również seniorów, aby poznać ich opinie na ten sam temat. „Jest to podejście bardziej oddolne, skoncentrowane na ludziach – biorące za punkt wyjścia zdanie samych mieszkańców miast”, twierdzi Alessia Peluchetti, inżynier zatrudniona we włoskiej firmie Rina Consulting koordynującej projekt EHHUR, w artykule opublikowanym niedawno na łamach „Horizon – The EU Research & Innovation Magazine”. Odpowiedzi uzyskane od tych dwóch grup uczestniczących w badaniu dotyczyły czterech głównych obszarów zrównoważonego rozwoju: problematyki wody, żywności, energii i mobilności. Wśród proponowanych rozwiązań wymieniono utworzenie punktów zbierania wody z różnych źródeł, wyznaczenie odpowiedniego obszaru pod miejski ogród, zbudowanie szklarni i kompostownika, dostosowanie budynków do instalacji paneli fotowoltaicznych oraz zbudowanie ścieżek rowerowych łączących kluczowe punkty w okolicy. Nepi jest doskonałym przykładem stosowania praktyk w zakresie innowacji społecznych na rzecz poprawy efektywności energetycznej i inteligentnej mobilności. „Jeśli chcemy, aby ludzie korzystali z przestrzeni miejskich, musimy tworzyć miejsca, które są atrakcyjne i pomagają walczyć z nierównościami”, podkreśla Peluchetti. Jak pokazują nam wyniki projektu EHHUR, pierwszym krokiem do osiągnięcia tego celu jest zrozumienie potrzeb mieszkańców i zaangażowanie ich w projektowanie tych przestrzeni już na początkowym etapie. Projekt czerpie inspirację z nowego europejskiego Bauhausu – unijnej inicjatywy, która nadaje kulturowy i twórczy wymiar Europejskiemu Zielonemu Ładowi, pokazując nam Europejczykom, w jaki sposób zrównoważone innowacje mogą korzystnie wpłynąć na nasze codzienne życie.
Siedem miast w całej Europie
Nepi to tylko jedna z siedmiu sztandarowych miejscowości wybranych przez zespół projektu EHHUR, aby oświetlały drogę w kierunku budowania pięknych, inkluzywnych i zrównoważonych miast w całej Europie. Wśród pozostałych sześciu miast uczestniczących w projekcie, z których każde zmaga się z indywidualnymi, lokalnymi wyzwaniami o charakterze społeczno-gospodarczym i infrastrukturalnym, są Høje-Taastrup (Dania), Izmir (Turcja), Kozani (Grecja), Maia (Portugalia), Osijek (Chorwacja) i Zoersel (Belgia). W ramach projektu w duńskiej gminie Høje-Taastrup powstaje obywatelska społeczność energetyczna, która ma umożliwić lokatorom mieszkań socjalnych w dzielnicy Gadehavegård wdrażanie własnych rozwiązań w zakresie zrównoważonej energii w ramach prac związanych z rewitalizacją tego obszaru. W tureckim Izmirze historyczne centrum handlowe zostanie zamienione w przestrzeń kultury, sztuki i rzemiosła, stając się przy tym ośrodkiem innowacji. Jeśli chodzi o inicjatywy podjęte w greckim mieście Kozani, tam skupiono się na renowacji dwóch szkół podstawowych, uniwersyteckiego centrum badań oraz parku miejskiego w zgodzie z zasadami ekologii. Z kolei w północnej Portugalii, w gminie Maia, w ramach aktywizacji mieszkańców dzielnicy Sobreiro, obszaru mieszkalnictwa socjalnego, organizowane są różnorakie występy, wystawy i działania miejskie w celu wzmocnienia integracji i włączenia społecznego. W Zoersel, gminie położonej w północnej Belgii, planowana jest budowa nowej wielofunkcyjnej biblioteki oferującej zajęcia takie jak lekcje miejscowego języka dla obcokrajowców, aby wzmocnić spójność społeczną na terenie dzielnicy. Ostatnia, ale równie ważna inicjatywa, realizowana jest w Osijeku, czwartym co do wielkości mieście w Chorwacji. Centrum tego miasta poddawane jest modernizacji z myślą o jego odporności na zmianę klimatu i wykorzystaniu pozyskiwanych lokalnie materiałów. Celem tych działań jest przekształcenie tego obszaru w główny ośrodek kulturalny Osijeku. Projekt EHHUR (EYES HEARTS HANDS Urban Revolution) dobiegnie końca we wrześniu 2025 roku. Więcej informacji: strona projektu EHHUR
Słowa kluczowe
EHHUR, miejski, miasto, obywatel, zrównoważony, innowacja, nowy europejski Bauhaus, mieszkania socjalne, energia