Zdrowsza starość dzięki sztucznej inteligencji i dużym zbiorom danych
Badanie ludności Unii Europejskiej wykazało, że z dniem 1 stycznia 2023 roku 21,3 % ogółu ludności Wspólnoty skończyło 65. rok życia, a według prognoz ich liczba wzrośnie w latach 2019-2050 o 44,7 %. Według przewidywań ekspertów osoby w wieku 65 lat lub starsze będą stanowić 31,3 % ogółu ludności UE do 2100 roku – w 2022 roku było to zaledwie 21,1 %. Ta zmiana społeczna związana z rosnącym udziałem osób w podeszłym wieku w strukturze demograficznej niesie za sobą poważne konsekwencje. Oprócz skutków podeszłego wieku odczuwanych przez poszczególne jednostki, powszechne występowanie chorób przewlekłych oraz rosnące potrzeby w zakresie opieki długoterminowej przekładają się na większe obciążenie finansowe i emocjonalne rodzin. Konsekwencje dotyczą także państw - rosnąca liczba osób w podeszłym wieku oznacza coraz większe obciążenie systemów emerytalnych, a dodatkowym problemem jest zmniejszająca się liczba osób w wieku produkcyjnym, która może spowolnić wzrost gospodarczy i doprowadzić do niedoborów pracowników. Z tego powodu zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu GATEKEEPER opracował opartą na dużych zbiorach danych i modelach sztucznej inteligencji platformę oferującą usługi opieki zdrowotnej nowej generacji. „Dzięki połączeniu wielu interesariuszy i 40 000 mieszkańców Unii Europejskiej, projekt GATEKEEPER mógł rozwijać innowacyjną koncepcję cyfrowej opieki zdrowotnej opartej na predykcyjnej ocenie ryzyka i spersonalizowanym leczeniu chorób przewlekłych", wyjaśnia Germán Gutiérrez, koordynator projektu z ramienia hiszpańskiej spółki Medtronic.
Profilaktyka i leczenie schorzeń związanych z wiekiem
Gromadzenie i zestawianie danych na temat zdrowia pacjentów na potrzeby platformy GATEKEEPER, w tym danych z elektronicznej i osobistej dokumentacji medycznej wymagało od zespołu opracowania zestawu wytycznych dotyczących przetwarzania danych, opartych na normie HL7 - Fast Healthcare Interoperability Resources. Po pobraniu danych, algorytmy i modele sztucznej inteligencji platformy są w stanie przeprowadzić analizy oraz dokonać interpretacji danych w celu oceny zagrożeń dla zdrowia poszczególnych osób, wskazania potencjalnych problemów oraz opracowania spersonalizowanych zaleceń i działań. Algorytmy platformy GATEKEEPER są w stanie między innymi wskazywać osoby szczególnie narażone na występowanie przewlekłych chorób, takich jak na przykład cukrzyca typu 2, a następnie oferować za pośrednictwem urządzeń ubieralnych (w tym inteligentnych zegarków) spersonalizowane porady dotyczące regularnych ćwiczeń, monitorując ich wykonywanie. Pracownicy ochrony zdrowia mogą nadzorować cały proces za pośrednictwem pulpitu nawigacyjnego, a także dostosowywać plany opieki dzięki analizom wizualnym. Kolejne wersje platformy obejmą szereg nowych funkcji, w tym możliwość udzielania porad i sugestii dotyczących odżywiania i zdrowia psychicznego.
Światowy pilotaż platformy opieki zdrowotnej
Platforma GATEKEEPER została przetestowana w ramach badań pilotażowych realizowanych w różnych regionach Europy, w tym w Aragonii, Apulii, Saksonii, Kraju Basków, a także w Grecji, na Cyprze i w Polsce, w miastach - w Łodzi, Milton Keynes, Bangorze, a także na świecie - w Hongkongu, na Tajwanie i w Singapurze. W celu oceny działania platformy w rzeczywistych warunkach, zespół pilotażowy współpracował ze świadczeniodawcami opieki zdrowotnej i pacjentami, a także z przedstawicielami przemysłu i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, środowiskiem akademickim i interesariuszami po stronie rządów. W ramach Europejskiego Partnerstwa Innowacyjnego na rzecz Aktywnego Starzenia Się w Dobrym Zdrowiu zweryfikowano przypadki użycia wykorzystujące urządzenia ubieralne monitorujące glikemię pacjentów z cukrzycą, a także rozwiązania w zakresie profilaktyki udarów mózgu oparte na aplikacjach treningowych i wirtualnej rzeczywistości. „Udało się skutecznie zrealizować programy pilotażowe w regionach o bardzo różnych potrzebach w zakresie opieki zdrowotnej, a w działaniach wzięły udział różne placówki opieki zdrowotnej, co pozwoliło na potwierdzenie możliwości w zakresie skalowalności i dostosowania platformy do zróżnicowanych potrzeb”, zauważa Leandro Pecchia, kierownik programu pilotażowego.
Skalowalne rozwiązanie w zakresie opieki zdrowotnej i wsparcie dla decydentów
„Platforma GATEKEEPER będzie stanowiła także źródło wsparcia dla organizacji świadczących usługi opieki zdrowotnej i decydentów w podejmowaniu świadomych decyzji w oparciu o dane i prognozy opracowane na podstawie zgromadzonych danych”, wyjaśnia Giuseppe Fico, kierownik techniczny platformy GATEKEEPER. W tym celu zespół opracował ramy etyczne i prawne dotyczące innowacji dla sektora opieki zdrowotnej, opracował protokoły cyberbezpieczeństwa i anonimizacji danych, a także zadbał o zgodność platformy z przepisami dotyczącymi przetwarzania danych, takimi jak RODO. W przyszłości zespół planuje wykorzystanie rozwiązań takich jak Ezmeral w celu zapewnienia znormalizowanego i bezpiecznego przechowywania danych oraz możliwości ich kompleksowej analizy. Podczas gdy platforma GATEKEEPER jest nieustannie używana przez partnerów w ramach projektów pilotażowych, badacze pracują nad modelem zarządzania, który umożliwi skalowanie i wdrażanie systemu w różnych placówkach opieki zdrowotnej.
Słowa kluczowe
GATEKEEPER, choroba, wiek, zdrowie, duże zbiory danych, sztuczna inteligencja, opieka zdrowotna, profilaktyka, leczenie
