Nieinwazyjny test na związki zakłócające równowagę hormonalną u ryb
W toku projektu EASYRING stworzono nowe metody wykrywania biomarkerów związków zakłócających równowagę hormonalną w skórze organizmów wodnych. Związki te to syntetyczne substancje chemiczne, które oddziałują na układ hormonalny organizmu, wpływając szkodliwie na rozwój ważnych narządów. Uczestnicy projektu z włoskiej Rady Badań Naukowych opracowali test paskowy do szybkiego wykrywania biomarkera związków zakłócających równowagę hormonalną pod nazwą witellogenina (Vtg) w śluzie skórnym karpia. Wytwarzanie wittelogeniny zależy od estrogenu i normalnie występuje u dorosłych osobników żeńskich ryb. Niemniej jednak można ją wykryć u osobników żeńskich niedojrzałych oraz u osobników męskich w wyniku ekspozycji na estrogeny i inne substancje chemiczne naśladujące ich działanie. Ponieważ występuje w śluzie skórnym ryb, a także w ich osoczu, substancja ta jest uznawana za niedestrukcyjny biomarker ekspozycji na estrogeny. Nowy system został przetestowany na rybach laboratoryjnych oraz na rybach pobranych z siedmiu stanowisk próbobrania w dorzeczu rzeki Po. U karpi wziętych ze środowiska naturalnego stwierdzono różne stopnie skażenia. Prototypowy test paskowy okazał się prosty i szybki w użyciu. Wykazuje on obecność Vtg przez pojawienie się barwnej kreski. Następnie naukowcy z projektu EASYRING przy użyciu testu immunoabsorpcji enzymozależnej (ELISA) porównali stężenia Vtg w osoczu krwi i śluzie skórnym u tych samych ryb. Wynik pokazał dodatnią korelację u większości grup ryb pobranych z dorzecza Po i grup poddawanych działaniu tamoksyfenu, ale nie u wszystkich. Potwierdzenie braku korelacji między stężeniami Vtg w osoczu i śluzie wskazało różne stopnie obrotu Vtg w dwóch próbkach. Dlatego w przypadku próbobrania z terenu, używając testu paskowego, należy zachować pewną dozę ostrożności. Możliwe, że właściwości antyestrogenowe tamoksyfenu wpływały na obrót Vtg i dlatego stężenia Vtg w śluzie nie były analogiczne do tych we krwi. To zagadnienie można rozwiązać, pobierając próbki krwi do analizy terenowej przy użyciu testu immunologicznego o przepływie bocznym (LFIA).
