Świeże spojrzenie na innowacje Kreatywność i działalność społeczna mogą skłonić decydentów do opracowania bardziej przyjaznych społecznie i integracyjnych modeli na potrzeby innowacji. Gospodarka cyfrowa © Shutterstock Zdrowy i silny naród to taki, którego siła robocza, systemy i polityki obejmują osoby ze wszystkich segmentów społeczeństwa, a włączenie społeczne i innowacje są promowane. Celem projektu finansowanego przez UE "Rosnąca nierówność i innowacje społeczne: alternatywna wiedza i praktyka w zakresie przezwyciężania wykluczenia społecznego w Europie" (Katarsis) było zbadanie zjawiska wykluczenia społecznego z nowej perspektywy. W ramach projektu powstał szereg analiz przypadków i teorii mających służyć zbadaniu relacji między wykluczeniem społecznym a innowacyjnością. Projekt bronił tezy, zgodnie z którą innowacyjność, podstawowy filar polityki UE, powinna być skierowana przede wszystkim na spełnianie ludzkich potrzeb, co wymaga innowacji w stosunkach społecznych, nie tylko na rynkach. Projekt przyjrzał się europejskiej kreatywności w zakresie rozwoju społeczności, sztuki i aktywizmu w Europie, której włączenie społeczne zagrożone jest neoliberalnymi wpływami instytucji rządzących Ameryki Północnej i świata. W tym świetle, celem projektu było czerpanie z zasobów tysięcy organizacji i osób zaangażowanych w tworzenie kreatywnych strategii na rzecz walki z nierównością i wykluczeniem społecznym, nie zaś kroczenie śladami między innymi modeli Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), Banku Światowego i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W ramach projektu Katarsis zbadano różne tradycje badawcze od socjologii, geografii, ekonomii, nauk politycznych po antropologię, gospodarkę przestrzenną, rozwój społeczności, analizę polityki, zdrowie publiczne i wiele innych. Przyjrzano się także działaniom na rzecz włączenia społecznego z perspektywy różnych dziedzin, takich jak edukacja, zatrudnienie, środowisko, zdrowie, mieszkalnictwo i zarządzanie. Wszystkie te odmienne perspektywy, analizy przypadków i stosunki między odmiennymi dziedzinami i dyscyplinami pomogły zespołowi projektu zrozumieć interdyscyplinarny i transdyscyplinarny charakter badań w zakresie innowacji społecznych. Na koniec, projekt przywołał filozofię Antonia Gramsci, lewicowego intelektualisty z Włoch, który wzywał do relacji organicznego związku między intelektualistami a masami. Na podobnej zasadzie projekt Katarsis podkreślał wagę rozpowszechniania wiedzy i produkowania raczej społecznych niż tylko technicznych innowacji, co może okazać się bardziej przydatne niż nowe wynalazki na potrzeby współczesnego społeczeństwa. Podsumowując, świeże spojrzenie na innowacyjność, w oparciu o kreatywność i włączenie społeczne, może pomóc odświeżyć tradycyjny, niemal mechaniczny czy industrialny model zachodnich innowacji.
