Badania planktonu odzwierciedlają warunki panujące na otwartym oceanie
W ekologii morza badanie ekosystemów i łańcuchów pokarmowych na otwartych morzach i wodach (strefy pelagialne) stwarza szczególne wyzwania techniczne, które można częściowo przezwyciężyć dzięki zastosowaniu mezosytemów. Mezosystemy wodne to eksperymentalne zagrody wodne zaprojektowane w celu odzwierciedlenia systemów pelagialnych zbliżonych do warunków naturalnych. Ich wykorzystanie jest kluczowe dla zrozumienia wpływu działalności człowieka i zmiany klimatu na plankton i gatunki znajdujące się na wyższych poziomach łańcucha pokarmowego. Infrastruktura mezosystemu morskiego jest kosztowna i złożona i została stworzona tylko w kilku miejscach na świecie, odtwarzając środowiska w różnych masach wodnych. Celem finansowanego ze środków UE projektu MESOAQUA było zwiększenie dostępu do takich obiektów, co wpływało na rozwój badań ekosystemów wodnych pochodzących z Arktyki i Morza Śródziemnego. Wiele z tych badań zostało przeprowadzonych po raz pierwszy w danej dziedzinie. Obejmują one pierwsze przeprowadzone na dużą skalę badania z użyciem mezosystemów dotyczące wpływu zakwaszania oceanu spowodowanego przez dwutlenek węgla (CO2) na populację planktonu w wysuniętych najdalej na północ obszarach Arktyki. W ramach projektu MESOAQUA zbadano również łączny wpływ wzrostu temperatury i CO2 na naturalny plankton morski. Ponadto naukowcy określili wpływ saharyjskiego pyłu na biochemię wschodnich obszarów Morza Śródziemnego. Większość działań w ramach mezosystemu przeprowadzono w osłoniętych wodach przybrzeżnych. Projekt MESOAQUA zaowocował dalszym rozwojem technologii poprzez objęcie badaniami otwartych wód: największego środowiska na Ziemi. Naukowcy współpracowali z innymi konsorcjami w celu opracowania i przetestowania systemów przeznaczonych do prowadzenia badań na otwartych wodach. Taka współpraca znacząco poprawiła standard badawczy europejskich obiektów mezosystemowych dzięki zastosowaniu dobrych praktyk, transferowi technologii i rozpowszechnianiu wiedzy. Do chwili obecnej opublikowano 46 artykułów w międzynarodowych, branżowych czasopismach naukowych, z których 27 to czasopisma o otwartym dostępie. Ponadto w tym samym okresie zrealizowano 137 działań rozpowszechniających informacje w postaci prezentacji, plakatów, prac doktorskich, artykułów prasowych i filmów. Zrealizowane działania koncentrujące się na różnych aspektach ekosystemu morskiego, od zakwaszania oceanu po wpływ toksyn, znacząco przyczynią się do zrozumienia sposobu, w jaki morska sieć pokarmowa zareaguje na przyszłą zmianę klimatu. Wszelkie informacje dotyczące badań prowadzonych za pomocą mezosystemu są nadal upubliczniane i regularnie aktualizowane na stronie internetowej http://mesocosm.eu. Wszystko to, łącznie z konsorcjum stworzonym w tym okresie, stanowi wielkie dziedzictwo projektu MESOAQUA.
Słowa kluczowe
Mezosystemy, zmiana klimatu, ekosystemy wodne, Arktyka, śródziemnomorski
