Nauką rządzą mężczyźni
Nie osiągnięto jeszcze pełnej równości płci w dziedzinie badań naukowych - stwierdzają autorzy współfinansowanego przez Komisję Europejską raportu. Raport opublikowano w czasopiśmie Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej - EMBO (European Molecular Biology Organization). Studium zatytułowane Gender and science bazuje na danych zebranych przy pomocy internetowego kwestionariusza wielokrotnego wyboru w ramach działalności sieci doskonałości EADGENE oraz projektu SABRE. W ankiecie uczestniczyło 143 respondentów. Z uzyskanych danych wynika, że choć liczba kobiet parających się badaniami naukowymi wzrosła w okresie ostatnich lat, w pewnych dyscyplinach wciąż można je spotkać częściej niż w innych. Oprócz tego dostają niższe pensje i mają mniejszą szansę na zatrudnienie na czas nieokreślony lub osiągnięcie bardziej wpływowych stanowisk w hierarchii zawodowej. Dane ukazują, że na czas nieokreślony zatrudnionych jest 83,6% mężczyzn i jedynie 56% kobiet. Okazuje się także, że kobiety napotykają podwójną dyskryminację - w wymiarze poziomym i pionowym. Z jednej strony liczba kobiet-naukowców jest większa w dziedzinach takich jak biologia i medycyna, a niedoreprezentowane są w innych dyscyplinach badawczych. Z drugiej strony zjawisko "szklanego sufitu" odbiera wielu kobietom-naukowcom możliwość wspięcia się w karierze naukowej ponad pewien pułap, powyżej którego większość stanowisk obsadzonych jest przez mężczyzn. Dzieje się tak pomimo tego, że proporcja obu płci na początku kariery naukowej jest we względnej równowadze. Nieco mniej jasne są przyczyny rozbieżności, jaka występuje w późniejszym okresie życia zawodowego. Naukowcy-mężczyźni postrzegają problem nierówności płci inaczej od swych koleżanek - ze stwierdzeniem, że "badaniami naukowymi rządzą mężczyźni" zgadza się 76,6% kobiet, ale jedynie 47,3% mężczyzn. Co więcej, 75% respondentek było zdania, że administracyjne i bardziej podrzędne zadania częściej przydzielane są kobietom, podczas gdy pogląd ten podzielało 33% mężczyzn. Jednocześnie 57,4% respondentek uważało, że kobiety-naukowcy nie wykazują zachowań konkurencyjnych wymaganych do awansu na ważniejsze stanowiska. Zgodziło się z tym poglądem jedynie 27,3% ankietowanych mężczyzn. "Wyniki te potwierdzają, że wiele kobiet aktywniej udziela się na początku kariery naukowej, natomiast ich ambicje zawodowe ulegają osłabieniu po urodzeniu dzieci" - uważa Simona Palermo, badaczka pracująca w parku technologicznym Pagano de Lodi we Włoszech. "Nawet dziś siedem na dziesięć kobiet naukowców oraz sześciu na dziesięciu mężczyzn uważa, że bardzo trudno pogodzić karierę naukową z opieką nad dziećmi". Sieć EADGENE (European animal disease genomics network of excellence for animal health and food safety) i projekt SABRE (Cutting edge genomics for sustainable animal breeding) finansowane są ze środków szóstego programu ramowego UE (6PR). Zarówno w przypadku EADGENE, jak i SABRE spełniona jest, a nawet przekroczona kwota 40% uczestników płci żeńskiej, zgodnie z zaleceniem Komisji Europejskiej. Autorzy badania stwierdzają jednak, że nawet w przypadku tych wzorcowych projektów mniej kobiet można spotkać wśród doświadczonych naukowców niż wśród naukowców na początku kariery. W celu zniwelowania tego efektu w obu projektach wprowadzono m.in. program opieki naukowej (mentoringu) mający odpowiadać potrzebom i oczekiwaniom kobiet-naukowców. Zorganizowano także imprezę zwracającą uwagę na przeszkody stojące wciąż na drodze kariery naukowej kobiet.