Decydujący krok w ochronie europejskich owadów zapylających
Czy wiecie, że prawidłowy rozwój trzech czwartych światowych upraw i 90% dzikich roślin jest uzależniony od owadów zapylających? Jeżeli owady, takie jak pszczoły, których populacja kurczy się z powodu różnych stresorów środowiskowych, miałyby zniknąć, to szkody wyrządzone w bioróżnorodności, bezpieczeństwie żywnościowym i wzroście gospodarczym byłyby bezmierne. Produkty spożywcze tak wszechobecne jak kawa czy czekolada stałyby się wspomnieniem przeszłości, co częściowo tłumaczy, dlaczego jedni z najznamienitszych naukowców na świecie pilnie pracują nad zatrzymaniem tego trendu. Zespół STEP stoi na stanowisku, że takiego zadania można się podjąć pod warunkiem dysponowania wystarczającymi informacjami na temat zakresu i charakteru kurczenia się populacji; gatunków, których potrzebujemy najbardziej i dlaczego tak jest oraz głównych czynników wpływających na poziom populacji. „Projekt STEP pomaga nam pogłębić wiedzę na temat przyczyn spadku liczebności zapylaczy, wśród których można wymienić utratę siedliska, zmianę klimatu, choroby, gatunki inwazyjne i pestycydy. Pierwsze wyniki sugerują, że połączenie kilku z tych presji wywieranych na zapylacze prowadzi do masowej utraty pszczół dzikich i miodnych” – wyjaśniał dr Potts, koordynator STEP, kilka miesięcy po rozpoczęciu prac nad projektem. Teraz, po jego zakończeniu, partnerzy projektu zapowiedzieli w tym tygodniu publikację sprawozdania pt. „Zagrożenie klimatyczne i atlas rozmieszczenia europejskich trzmieli” (Climatic Risk and Distribution Atlas of European Bumblebees), w którym zmiana klimatu została uznana za jedno z głównych zagrożeń dla tej grupy owadów zapylających. Sprawozdanie, najnowsze z serii ponad 50 publikacji STEP, omawia prawdopodobne następstwa różnych scenariuszy globalnego ocieplenia w latach 2050-2100. Podkreślono w nim, że w przypadku aż 14 z 25 gatunków prognozowana jest niemal całkowita utrata obszarów odpowiednich pod względem klimatycznym według pośredniego i najostrzejszego scenariusza, oraz że potrzebne będą solidne strategie łagodzące, aby ochronić ten ważny gatunek i zapewnić zrównoważone świadczenie usług zapylania. Rozwiązania na miarę problemów „W toku projektu STEP wypracowany został pokaźny korpus wiedzy dotyczący ochrony zapylaczy, zabezpieczania zapylania upraw i lepszego poznania sposobów łagodzenia zagrożeń” – twierdzi dr Potts. Jedno z rozwiązań, zaprezentowane w artykule DG ds. Badań Naukowych, który ukazał się w zeszłym miesiącu, polega na obsiewaniu szerokich obrzeży terenów uprawnych mieszankami kwiatów, które przyciągną owady zapylające i pomogą im zasiedlać nowe przestrzenie. Dzięki tej inicjatywie zespół zaobserwował 500% wzrost liczebności zapylaczy. Komunikacja także była istotną częścią planu STEP poprzez organizowanie kampanii na rzecz podnoszenia świadomości w szkołach i supermarketach w całej Europie. Członkowie zespołu brali również aktywny udział w międzynarodowych wydarzeniach i inicjatywach dążących do osiągnięcia podobnych celów. Partnerzy projektu opublikowali w styczniu finalną broszurę z głównymi zaleceniami. Znalazła się w niej czerwona księga europejskich pszczół, aby wspomóc bezpośrednie działania ochronne na szczeblu krajowym i kontynentalnym, zbiór narzędzi i metodologii, mający wesprzeć przyszły monitoring i ewaluację zarówno zapylaczy, jak i świadczonych przez nich usług, a także pomóc planistom i decydentom w zarządzaniu szerszym krajobrazem. Zdaniem zespołu europejscy decydenci powinni skupić się teraz na wypracowywaniu rzetelnych dowodów naukowych, kładących podwaliny pod politykę i działania praktyczne zmierzające do ochrony naszych owadów zapylających.
Kraje
Zjednoczone Królestwo