Wyznaczanie trendów w nauce: Więcej kobiet w nauce? Prawdopodobnie nie w tym pokoleniu
Jakie są efekty wszystkich tych obiecujących inicjatyw podejmowanych na całym świecie, które miały pomóc ciekawym świata młodym dziewczynom wejść do pasjonującego świata nauki? Choć przeprowadzona w ciągu ostatnich lat analiza milionów artykułów akademickich pokazuje, że dzisiejsza sytuacja nie jest zachęcająca, tym, co martwi bardziej jest przyszłość. Wnioski z badania opublikowanego w czasopiśmie PLOS Biology wskazują, że nierówności w dostępie do nauki kobiet i mężczyzn w STEMM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka i medycyna) utrzymają się przypuszczalnie przez kolejne dziesięciolecia, szczególnie w dziedzinie chirurgii, informatyki, fizyki i matematyki. Ale to nie koniec złych wiadomości. Wyrównywanie tych różnic w dziedzinie fizyki i informatyki może zająć setki lat. Naukowcy z Uniwersytetu w Melbourne wykorzystali dane z dwóch dużych baz – PubMed i ArXiv – w których zgromadzone są tysiące opublikowanych prac naukowych. Dokonali analizy nazwisk ponad 36 milionów autorów wymienionych w niemal 10 milionach artykułów opublikowanych w 6000 czasopism akademickich w ciągu ostatnich 15 lat. Ustalili, że w dziedzinach takich jak fizyka, informatyka, matematyka i chemia liczba kobiet była najmniejsza, zaś w pielęgniarstwie – największa. Ile czasu minie, zanim udział kobiet i mężczyzn będzie proporcjonalny? Działania na rzecz zmniejszania nierówności płci zaczynają przynosić efekty. Można to zaobserwować w niemal każdej z dziedzin STEMM. Coraz więcej kobiet zajmuje się dyscyplinami zdominowanymi przez mężczyzn, takimi jak fizyka (17% kobiet). Podobnie, odsetek mężczyzn w dziedzinach, w których rządzą kobiety, np. pielęgniarstwo, również rośnie (75% kobiet). Mimo to przewidywania dotyczące eliminowania tych nierówności w niektórych obszarach nie są optymistyczne. Ponure prognozy mówią o 320 latach w przypadku pielęgniarstwa, 280 latach w przypadku informatyki, 258 latach w przypadku fizyki i 60 w przypadku matematyki. „Według moich przewidywań dotyczących parytetu w nauce, odsetek kobiet w STEMM będzie zmieniał się w tym samym niemrawym tempie co dotychczas”, powiedział dr Luke Holman, biolog ewolucyjny i główny autor badania w rozmowie z magazynem Forbes. „Z łatwością moglibyśmy podjąć kroki zmierzające do zrekrutowania i zatrudnienia kobiet w dyscyplinach zdominowanych przez mężczyzn i osiągnąć równowagę płci o wiele szybciej, niż wskazywałyby na to moje przewidywania”. Badacze sprawdzili również, jak sytuacja przedstawia się w 100 różnych krajach. Ustalili, że w krajach takich jak Niemcy, Szwajcaria i Japonia nierówności są większe, podczas gdy w niektórych krajach Europy, Afryki i Ameryki Południowej – mniejsze. Rozwiązanie problemu nierównego dostępu do nauki Badacze doszli do wniosku, że aby móc zapewnić kobietom równe szanse na rozwój kariery w dziedzinach STEMM, niezbędne jest podjęcie dalszych interwencji. Konieczne jest zreformowanie systemów edukacji, mentoringu i akademickiej działalności wydawniczej. W wywiadzie dla BBC dr Holman stwierdził: „Rozwiązania są na wyciągnięcie ręki, jednak trudno jest wprowadzić zmiany i skłonić ludzi, aby z nich skorzystali”. Uczony dodaje też: „Jak dotąd nie zastosowaliśmy żadnego z rozwiązań w stopniu wystarczającym, ponieważ zmiana utrwalonych zachowań jest trudna, a osoby zajmujące wysokie pozycje w świecie nauki i kręgach akademickich nie uważają tego problemu za priorytetowy”. Niewątpliwie dr Holman i jego współpracownicy robią w tej sprawie wszystko, co mogą. Opracowali darmowe interaktywne narzędzie online mające zachęcić akademików, administratorów, instytucje finansujące, ustawodawców, towarzystwa naukowe i ogół społeczeństwa do dalszego badania nierówności w dostępie kobiet i mężczyzn do STEMM.
Kraje
Stany Zjednoczone
