Lepsze gospodarowanie odpadami radioaktywnymi
Jeden z niedawnych projektów unijnych wykazał, że niektóre atomy promieniotwórcze przenikają przez iły szybciej i głębiej, niż dotychczas uważano. Ponieważ długoterminowe składowanie odpadów radioaktywnych w głębokich podziemnych warstwach skał ilastych jest powszechną praktyką, pilnie potrzebne są lepsze modele zjawisk zachodzących w tym procesie. Finansowany ze środków UE projekt "Processes of cation migration in clayrocks" (CATCLAY) zajął się ulepszeniem modeli składowania odpadów radioaktywnych w pokładach geologicznych. Uczestnicy projektu CATLAY w precyzyjnie kontrolowanych eksperymentach naśladowali zachowania atomów promieniotwórczych przemieszczających się przez skały ilaste. Istotnym aspektem prac było stworzenie i dopracowanie metod precyzyjnego pomiaru tych bardzo drobnych ruchów. Badacze wybrali cztery różne kationy promieniotwórcze (atomy o ładunku dodatnim) reprezentujące różne typy atomów występujących w próbkach odpadów radioaktywnych: strontu, cynku, kobaltu i europu. Następnie mierzono przemieszczanie się tych kationów przez warstwy sprasowanej glinki w rozmaitych warunkach. Opracowano nowy model dyfuzji kationów promieniotwórczych w skałach ilastych i zweryfikowano go na podstawie danych doświadczalnych. Stwierdzono, że typ kationu ma znaczący wpływ na tempo dyfuzji. Badacze z projektu CATCLAY zajęli się na zakończenie analizą wariacji mikroporowatości illitu i innych próbek glinek sprasowanych. Również te informacje przyczynią się do ulepszania modeli dyfuzji. Poszerzona w toku projektu CATCLAY wiedza na temat dyfuzji kationów będzie mieć duże znaczenie dla bezpiecznego i efektywnego gospodarowania odpadami radioaktywnymi.
Słowa kluczowe
Odpady radioaktywne, iły, warstwy ilaste, migracja kationów, dyfuzja kationów
