Metabonomika w opiece onkologicznej
Guzy neuroendokrynne pochodzą z komórek układu dokrewnego i nerwowego, głównie z trzustki lub jelita cienkiego. Większość guzów neuroendokrynnych jest rozpoznawanych zbyt późno, kiedy dały już przerzuty. Kolejnym problemem związanym z guzami neuroendokrynnymi jest brak potwierdzonych danymi strategii leczenia oraz brak zestawu czułych i swoistych biomarkerów. Aby rozwiązać ten problem naukowcy z finansowanego przez UE projektu METABONOMICS IN NETS przeprowadzili analizę metabonomiczną próbek od pacjentów z różnymi guzami neuroendokrynnymi. Mieli na celu wykrycie związku pomiędzy rozwojem nowotworu a zaburzeniami w przemianie materii komórek oraz uzyskanie danych o szeregu oddziałujących ze sobą sieci metabolicznych. Naukowcy przeprowadzili fenotypowanie metaboliczne guzów neuroendokrynnych, aby ustalić użyteczność kliniczną tej metody w diagnostyce oraz ocenie odpowiedzi na leczenie. Najpierw przeprowadzono profilowanie próbek moczu od pacjentów z guzami neuroendokrynnymi i osób zdrowych. Okazało się, że metoda ta pozwala zidentyfikować osoby chore i rozróżnić między trzustkową i jelitową postacią guza. Oznaczano poziom metabolitów, korzystając ze spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego i spektroskopii mas. Wyniki projektu wykorzystano do stworzenia wiarygodnego i odtwarzalnego wzorca metabonomicznego guzów neuroendokrynnych, będącego potencjalnie nowym biomarkerem tej choroby. Ta innowacyjna metoda będzie najpewniej skuteczniejsza od oznaczenia chromograniny A, która służy obecnie do rozpoznawania guzów neuroendokrynnych. Rutynowe określanie profili metabolicznych pacjentów dostarczyłoby użytecznej struktury odniesienia przy tworzeniu innowacyjnych programów diagnostyki i leczenia celowanego. Zastosowanie metabonomiki do walki z guzami neuroendokrynnymi umożliwi też podział pacjentów na grupy według zaawansowania choroby, określanie rokowań i identyfikację pacjentów, którzy słabo reagują na leczenie lub których rokowania są złe. Dostarczenie alternatywnej lub bardziej intensywnej metody leczenia przełoży się na poprawę jakości i personalizację opieki nad chorymi z guzami neuroendokrynnymi.
Słowa kluczowe
Metabonomika, nowotwór złośliwy, guzy neuroendokrynne, biomarkery, fenotypowanie metaboliczne
