Ochrona sadzonek drzew iglastych bez użycia środków owadobójczych
Szeliniak sosnowy to owad wywołujący poważne szkody w nowo posadzonych lasach w całej Europie, żywiąc się korą sadzonek drzew iglastych. Chemiczne środki owadobójcze, które są aktualnie używane przeciwko szeliniakowi, stwarzają zagrożenie dla środowiska i zdrowia (i wiele z nich zostało niedawno ograniczonych), co uzasadnia alternatywne metody ochrony roślin. Finansowany ze środków UE projekt WEEVIL STOP (Development of a cost-effective and sustainable insecticide-free plant protection method, eliminating widespread catastrophic damage in the forestry caused by the pine weevil Hylobius abietis) miał na celu opracowanie metody ochrony sadzonek poprzez pokrywanie ich woskiem, tworząc w ten sposób fizyczną barierę przed uszkodzeniem. W tym celu naukowcy z uniwersytetów w Norwegii i Szwecji badali oddziaływania między woskiem i rośliną oraz jakość sadzonki po powleczeniu woskiem. Projekt ten wykorzystał zautomatyzowane procesy do pokrycia głównej łodygi sadzonek drzew iglastych ściśle odmierzoną ilością wosku. Badacze ustalili, że gruba warstwa wosku zwiększa ochronę i jest mniej podatna na pękanie wraz ze wzrostem łodygi. W trakcie realizacji projektu WEEVIL STOP okazało się, że elastyczność rośliny obniżała się, jeśli łodygi były zbyt grubo pokryte woskiem, szczególnie gdy wosk pokrywał pędy. Ponadto naukowcy zauważyli, że woskowane sadzonki w określonych warunkach, np. w ciemnej próchnicy — osadzie czynnym, dotknięte były problemami związanymi z przegrzaniem i w niektórych przypadkach obumierały. Przeprowadzono próby w terenie w południowo-zachodniej części Norwegii, aby przetestować metodę woskowania roślin na obszarze nadmorskim, gdzie panują surowe warunki pogodowe. Po ponad roku prowadzonych prób uczestnicy WEEVIL STOP odkryli ścisłe powiązanie między wysokością, do której nałożono wosk, grubością jego warstwy a skutecznością ochrony sadzonek. Generalnie, w projekcie WEEVIL STOP uzyskano najlepsze wyniki przy naniesieniu wosku na dolną część łodygi przy grubości warstwy od 0,6 mm do 1,0 mm. Naukowcy opracowali całkowicie zautomatyzowane urządzenie do pokrywania sadzonek woskiem o określonej grubości, na odcinku 10 cm od szyjki korzenia. W przeciwieństwie do środków owadobójczych, wymagających wielokrotnej aplikacji, wosk wystarczy nanieść tylko raz przed posadzeniem sadzonki w lesie, by zapewnić roślinie dwuletnią ochronę. Ta ekologiczna alternatywa dla chemicznych środków owadobójczych przyniesie korzyści gospodarce, a jednocześnie pozwoli spełnić wymagania unijnych dyrektyw w sprawie czystej wody, zwalczania szkodników i zrównoważonego leśnictwa.
Słowa kluczowe
Środek owadobójczy, sadzonki, szeliniak sosnowy, ochrona roślin, WEEVIL STOP, wosk