Lód poza naszym Układem Słonecznym
Słońce, podobnie jak inne gwiazdy, powstało z chmury wodorowej, cząsteczek helu i pyłu. Początkowa temperatura mgławicy słonecznej musiała wynosić 2000 stopni Kelvina. Po schłodzeniu nastąpiło skroplenie różnych pierwiastków w lód i ziarna. Gaz częściowo skroplił się do postaci potężnych planet otoczonych wirującym dyskiem materiału, z którego wykształciły się liczne pierścienie. Pierścienie Saturna tworzą spektakularny widok, jednak tego typu pierścienie odkryto niedawno wokół mniejszego obiektu. Odkrycia tego dokonano w ramach finansowanego przez UE projektu ISANDAL (Ice: Small and near, distant and large. Understanding planet formation through observation of solar-system minor bodies and extra-solar planets). Obserwacje poczynione w Obserwatorium La Silla i innych lokalizacjach w Ameryce Południowej pomogły członkom projektu ISANDAL odkryć, że oddalona asteroida Chariklo otoczona jest dwoma gęstymi i wąskimi pierścieniami. Ten centaur jest najmniejszym obiektem, u którego zaobserwowano pierścienie, i zaledwie piątym ciałem w naszym Układzie Słonecznym. Kolejnym zaskoczeniem było odkrycie asteroidy, która zachowaniem przypomina kometę, zgodnie z nagraniami misji Rosetta Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Naukowcy zaobserwowali typowy dla komet ogon wychodzący z asteroidy. Dla kształtu ogona naukowcy znajdują tylko jedno wyjaśnienie, a mianowicie, że jest to smuga szczątków po zderzeniu dwóch asteroid. Dzięki połączeniu różnych ujęć wykonanych z ziemi i ze statku kosmicznego Rosetta, stworzono trójwymiarowy obraz ogona. Linia materiału nie przypominała tego, czego spodziewali się naukowcy z zespołu ISANDAL w razie trwającej aktywności kometopodobnej. W rezultacie członkowie projektu ISANDAL przyjęli rolę koordynatora kampanii obserwacji naziemnych w ramach misji Rosetta. Ów statek kosmiczny orbituje nawet do 100 km od jądra 67P/Churyumov-Gerasimenko. Aby zobaczyć całą kometę wraz z jej ogonem, konieczne było obserwowanie jej z ziemi. Dlatego prace badawcze naukowców z zespołu ISANDAL trwają we współpracy ze światową siecią teleskopów RoboNet(odnośnik otworzy się w nowym oknie) gotowych do monitorowania alertów mikrosoczewkowania na dowód istnienia planet pozasłonecznych. Te sterowane automatycznie teleskopy dostarczyły dużej ilości danych, ujawniając, że małe i lodowe planety występują dość powszechnie. Projekt ISANDAL, dzięki swoim licznym odkryciom, zapoczątkował nowy rozdział w poszukiwaniach nieznanych światów poza Układem Słonecznym.
Słowa kluczowe
Lód, układ słoneczny, układ planetarny, kometa, asteroida, misja Rosetta