Naśladowanie przyrody w syntezie terpenów
Terpeny to największa klasa drugorzędowych metabolitów roślinnych, które służą jako perfumy, przyprawy, feromony i leki. Choć chemicy od dawna dążą do stworzenia syntetycznego odpowiednika procesu enzymatycznego, w którym powstają terpeny, postępy są dość ograniczone. Wyzwanie to podjął projekt TACOS (Terpenes via asymmetric catalytic one-pot synthesis: a lifelong training and career development), który pomógł w szkoleniu młodych badaczy w dziedzinie syntezy terpenów. Program szkoleniowy opierał się na najnowszych osiągnięciach katalizy, dynamicznej chemii kowalencyjnej, zielonej chemii oraz asymetrycznej syntezy organicznej. Badacze zaproponowali nowatorskie metody wykonania transformacji dehydracyjnych alkoholi, kluczowego etapu syntezy terpenów. Wyniki projektu TACOS pomogą w opracowaniu nowych typów organokatalizatorów oraz nowego podejścia do odkrywania katalizatorów poprzez zastosowanie zasad dynamicznej chemii kombinatorycznej (DCC). Organokataliza, która wykorzystuje małe cząsteczki organiczne do katalizowania transformacji organicznych bez obecności metalu, to względnie nowa dziedzina chemii chiralnej. Obecnie organokataliza wzbudza wielkie zainteresowanie środowisk akademickich i przemysłowych. Projekt TACOS zwiększy konkurencyjność europejskiej branży farmaceutycznej i chemikaliów czystych. Wzbudzi także poważne zainteresowanie środowiska badań organokatalitycznych zarówno w Europie, jak i na całym świecie.
Słowa kluczowe
Terpeny, organokataliza, TACOS, transformacja dehydracyjna, dynamiczna chemia kombinatoryczna
