Opracowanie procedur IFR dla ekologicznego wiropłatu, wykorzystujących GNSS
Przez długi czas wiropłaty IFR korzystały z tych samych procedur stworzonych z myślą o stałopłatach i były zmuszone używać dróg startowych. Do niedawna brakowało ponadto opartej na systemie GPS metody IFR, przeznaczonej do śmigłowców latających w Europie. Takie tory lotu, wymagające precyzyjnego kierowania, pozwalają wiropłatom omijać wrażliwe na hałas obszary miejskie. W projekcie CARE (Curved Applications for Rotorcraft Environmental enhancement) wykorzystano zdobycze innej unijnej inicjatywy, GARDEN (GNSS-based ATM for Rotorcraft to Decrease Noise), uzyskując pełniejszy obraz zalet procedur IFR dotyczących wiropłatów, opartych na GNSS i SBAS. Kluczowymi czynnikami dla bezkolizyjnej współpracy (SNI) samolotów i wiropłatów są trajektorie strome i zakrzywione. Inicjatywa CARE powstała w celu wsparcia prac związanych z projektowaniem i wdrażaniem nowych procedur mających pomóc wiropłatom w dostępie do zatłoczonych lotnisk w oparciu o ciche tory lotu, a także ułatwienie lotu w regionach górskich. Nowe profile lotu służące do zarządzania ruchem wiropłatów mają na celu spełnienie założeń inicjatywy Czyste niebo, ambitnego unijnego programu badań lotniczych. W pierwszych dwóch latach realizacji omawianego projektu wybrano konsorcjum pod kierunkiem Egis Avia, w którego skład weszły francuski dostawca lotniczych usług nawigacyjnych (DGAC/DSNA), Pildo Consulting oraz CGX Aero. Jako podstawę do analiz przepisów mających zastosowanie do nowej procedury wykorzystano podręcznik nawigacyjny (ICAO Doc 9613). W ramach projektu opisano możliwości zastosowania różnych koncepcji zakrzywionych torów lotu, zdefiniowanych aktualnie w odniesieniu do wymagań i faz lotu wiropłatów. Przeanalizowano także inne innowacyjne koncepcje, takie jak blok danych dotyczących zakrzywionego toru lotu ostatniej fazy podejścia oraz zakrzywiony tor lotu w obszarze terminala. Uczeni zdefiniowali kryteria projektowe dla specyfikacji nawigacyjnych RNP 0.3 RNP APCH (LPV) i RNP AR w trzech różnych przypadkach: zakrzywiony tor podejścia wiropłatu przy pełnym sterowaniu SBAS z prostym podejściem końcowym (RNP AR lub LPV), zakrzywiony tor podejścia wiropłatu przy pełnym sterowaniu SBAS z zakrzywionym podejściem końcowym (RNP AR lub LPV) oraz zakrzywiony tor podejścia PinS przy pełnym sterowaniu SBAS. Głównymi przesłankami dla opracowania tych procedur były ograniczenia operacyjne SNI oraz minimalizacja hałasu. Prowadzenie GNSS-SBAS zwiększa precyzję nawigacji wiropłatu. Procedury dotyczące zakrzywionego toru lotu pozwalają na działanie wiropłatów w środowiskach IFR i w trudnych warunkach, na przykład na terenach górzystych, oraz na bezpieczne lądowanie na lotniskach i lądowiskach, które są trudno dostępne lub znajdują się na terenach gęsto zaludnionych. Ma to szczególne znaczenie między innymi dla medycznego transportu lotniczego czy też dla użytkowania śmigłowców w pobliżu portów lotniczych, bez zakłócania lotów stałopłatów. Rezultaty projektów CARE i GARDEN zaprezentowano w listopadzie 2015 r. na końcowym forum użytkowników zorganizowanym w Tuluzie.
Słowa kluczowe
Wiropłat, tory lotu, zasady lotu według wskazań przyrządów, GNSS, SBAS, zakrzywiony tor lotu, PBN, niski poziom hałasu
