Wykrywanie szybkich błysków radiowych
Niektóre potężne — choć bardzo krótkotrwałe — zjawiska astrofizyczne uważa się obecnie za stosunkowo częste, a tym samym nadające się do systematycznego badania przy pomocy teleskopów radiowych. Nowe technologie łączące wiele małych anten w duże zespoły umożliwiają ciągłe i bardzo szczegółowe monitorowane całego nieba. Celem projektu RADIOTRANSIENTS (Detecting and characterizing radio transients), finansowanego ze środków UE, było wykorzystanie nowych zespołów teleskopów do poszukiwania i wykrycia takich krótkotrwałych zjawisk. W szczególności badano dżety: silne wiązki energii wyrzucane z szybko obracających się dysków akrecyjnych, otaczających masywne obiekty. Konsorcjum podjęło się koordynacji równoczesnego badania wykrytych zjawisk przy pomocy monitorów promieniowania rentgenowskiego i gamma oraz zamówienia nowego monitora. Uczeni w pierwszej kolejności zaznajomili się z algorytmami używanymi do wykrywania przejściowych obiektów. Zespół opracował system do klasyfikacji obiektów w oparciu o czas, w jakim sygnały rozbłysku osiągają wartość szczytową i znikają. Zbudowano też aparat prowadzący analizę wykrytych obiektów na wielu długościach fal. Konsorcjum uzyskało dofinansowanie dla zakupu MeerLICHT, monitora optycznego do międzynarodowego teleskopu MeerKAT. Ukończono prace projektowe, w tym oprogramowanie do eliminowania błędów, oraz rozwiązano problemy dotyczące magazynowania danych. Jako że dżety są jednym z najważniejszych aspektów projektu, uczeni odbyli szkolenie na ich temat, przygotowując się do odbioru i interpretacji danych. Zespół przygotował się do badania obiektów wytwarzających dżety, takich jak czarne dziury, gwiazdy neutronowe i białe karły, a także częstości występowania dżetów produkowanych przez białe karły. Ukończenie tego etapu uzależnione było od dostępności danych TunderKat. Wyniki badań wskazują na istnienie grupy słabych, krótkich rozbłysków, słabo reprezentowanych w konwencjonalnych próbkach. Odkryto też zaskakująco silne emisje w środkowej podczerwieni w grupie gwiazd przypominających nowe. Dane wskazują na dwie różne teorie dotyczące możliwych mechanizmów z tym związanych. Naukowcy badali również cykle nowych karłowatych. Na tym etapie określono umiejscowienie obiektów w przestrzeni, przeprowadzono obserwacje zmian jasności w zakresie promieniowania X oraz przedstawiono propozycje dotyczące przyszłego wykrywania obiektów przy pomocy planowanego teleskopu Large Synoptic Survey Telescope. Astronomowie odkryli także dwa nowe szybkie rozbłyski w zakresie promieniowania X w oparciu o zarchiwizowane dane z teleskopu Chandra. Przełomowe prace przeprowadzone w projekcie RADIOTRANSIENTS przyniosą liczne korzyści badaniu przejściowych obiektów astronomicznych. Umożliwią one szybkie wykrywanie i identyfikację obiektów szybko rozbłyskujących na niebie.