Innowacyjne podejścia do poprawy ustawodawstwa w zakresie praw człowieka w Europie Europejski Trybunał Praw Człowieka odpowiada za stosowanie sprawiedliwości proceduralnej w orzekaniu w zakresie praw człowieka. Celem unijnej inicjatywy było dodatkowe wzmocnienie jego legitymizacji. Technologie przemysłowe © Shutterstock Trybunał w Strasburgu monitoruje przestrzeganie praw człowieka w odniesieniu do około 800 milionów obywateli w 47 państwach członkowskich Rady Europy, które ratyfikowały Europejską Konwencję Praw Człowieka. W tym kontekście zespół finansowanego ze środków UE projektu ECHR (Strengthening the European Court of Human Rights: More accountability through better legal reasoning) pracował nad zwiększeniem spójności i siły perswazji argumentacji prawnej Trybunału. Ogólnie celem projektu była poprawa odpowiedzialności i przejrzystości działania Trybunału. Aby zrealizować przyjęte założenia, zespół projektu analizował kwestie spójności i przejrzystości orzecznictwa Trybunału i opracował konkretne propozycje w celu poprawy jego argumentacji prawnej w czterech kluczowych obszarach. Partnerzy projektu badali wyznaczanie zakresu przepisów dotyczących praw człowieka. Analizowali podejście do odrębności mniejszości kulturowych i religijnych oraz kobiet. Obejmowało to badanie zakazów zasłaniania twarzy w Belgii i Francji, analizę dyskursu w celu wykrycia uprzedzeń do mniejszości w orzeczeniach, stosowanie konceptów sprawiedliwości proceduralnej do prawa regulującego kwestie mniejszości, krytyczną analizę pojęcia luk w argumentacji oraz rozwój opartego na prawach człowieka podejścia do stereotypów. Naukowcy badali również przejrzystą argumentację opartą na proporcjonalności z kilku perspektyw. Najpierw przeanalizowali sposób wykorzystania przez Trybunał marginesu doktryny uznania, a następnie zastosowali minimalistyczne i maksymalistyczne podejścia do ochrony praw człowieka. Kolejnym etapem była analiza trafności ustaleń z dziedziny psychologii społecznej w odniesieniu do sprawiedliwości proceduralnej Trybunału w Strasburgu. Ostatni etap dotyczył argumentacji Trybunału dotyczącej pozytywnych zobowiązań państwa, co prowadziło do opracowania spójnego podejścia do argumentacji proporcjonalnej zobowiązań negatywnych i pozytywnych. Wyniki projektu opublikowano w kilku książkach i pracach doktorskich, a także zaprezentowano na specjalistycznych seminariach i dedykowanej konferencji. Zespół projektu ECHR zidentyfikował nowe rozwiązania głównych problemów w zakresie praw człowieka i wprowadził kilka innowacji w dziedzinie europejskiego ustawodawstwa dotyczącego praw człowieka. Prace prowadzone w ramach projektu zwiększą zdolność Trybunału jako światowej klasy organu orzekającego w sprawie praw człowieka. Słowa kluczowe Prawa człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka, ECHR, odpowiedzialność, argumentacja prawna
