Analiza bezpieczeństwa majątku w niestabilnych okresach historycznych
W ramach finansowanego ze środków UE projektu INSECUREASSETS (Securities in times of insecurity: Asset returns and holdings during political, social and economic crises in Europe, 1900-1950) zajęto się wpływem niestabilności politycznej i społecznej na ceny środków gospodarczych i stopy zwrotu z inwestycji. Badacze określali stopień, w którym różne środki gospodarcze mogą stanowić zabezpieczenie przed negatywnymi skutkami w czasach niepokojów politycznych i społecznych. Na przykładzie Rosji wskazano utratę wszelkich inwestycji, w tym udziałów, papierów dłużnych i nieruchomości, przez rosyjskie przedsiębiorstwa i rosyjskich arystokratów. Podobne wyniki pokazała analiza wpływów Hiszpanii z podatków podczas wojny domowej — poważnie zmniejszyły się zarówno dochody, jak i wartości środków gospodarczych. Z kolei w przypadku Żydów niemieckich środki gospodarcze były stopniowo i coraz powszechniej konfiskowane, a dochody z pracy spadały. Wyniki te są istotne, ponieważ premia za ryzyko oczekiwana w modelu CAPM konsumpcji wynika bezpośrednio z poziomu ryzyka środka gospodarczego oraz korelacji zwrotów z innych źródeł dochodu. Badacze zajmowali się również wpływem polityki, na przykład cięć budżetowych, na niestabilność, demonstracje, strajki i próby obalenia rządu, oraz rolą głęboko zakorzenionej nienawiści na tle etnicznym. Średnie wyniki miar ograniczeń budżetowych były silnie skorelowane z wynikami miar niepokojów. Pomimo trudności związanych z modelowaniem i prognozowaniem niestabilności dane z minionego wieku pokazują wyraźnie, że polityka fiskalna jest jednym z kluczowych czynników wpływających na niestabilność i niepokoje społeczne. Teorie nienawiści na tle etnicznym zakładają konieczność obecności mniejszości docelowej. Badania wykazały, że w wyniku typowego przekazywania poglądów rodziców dzieciom takie nastawienia mają charakter długoterminowy. Pojawia się jednak pytanie dotyczące potencjalnego kultywowania przekonań kulturowych również wtedy, gdy prześladowana mniejszość nie jest obecna. W ramach projektu INSECUREASSETS połączono dane ze średniowiecznych Niemiec z miarami prześladowań z okresu międzywojennego i stwierdzono, że w miejscu ataku na Żydów w 1350 r. nastroje antysemickie w dwudziestoleciu międzywojennym były jeszcze silniejsze. Gdy napływ migrantów zmienił skład populacji, nasilenie takich podglądów zmniejszyło się. Zmieniły się też uwarunkowania ekonomiczne, przez co trzymanie się negatywnych poglądów stało się mniej atrakcyjne. Wyniki projektu INSECUREASSETS pozwoliły lepiej poznać wpływ niestabilności politycznej i społecznej na ceny środków gospodarczych i stopy zwrotu z inwestycji oraz ustalić przyczyny takiej niestabilności.
Słowa kluczowe
Bezpieczeństwo majątku, niestabilność, INSECUREASSETS, kryzysy, niepokoje społeczne
