Dlaczego u niektórych gatunków wyewoluowała zdolność do rozpoznawania krewnych
Gatunki spędzające przynajmniej część życia w mieszanych grupach społecznych mają dwa powody, by rozpoznawać krewnych w swojej grupie. Jeden to unikanie kojarzenia krewniaczego, a drugi — preferowanie współpracy ze spokrewnionymi osobnikami. W ramach finansowanego ze środków UE projektu PROKIN (Proteomic explanations for the adaptive significance of kin recognition in subsocial spiders) posłużono się pająkami społecznymi jako modelem pozwalającym na zrozumienie ewolucji rozpoznawania krewnych. Badania dowodzą, że pająki żyjące w grupach składających się wyłącznie z rodzeństwa rosną szybciej i osiągają większe rozmiary niż osobniki żyjące w grupach mieszanych. Aby sprawdzić, dlaczego współpraca z krewnymi najwyraźniej przyczynia się do poprawy sprawności i zdolności przeżycia pająków, uczestnicy projektu PROKIN badali gatunek Stegodyphus lineatus, żyjący w grupach złożonych ze spokrewnionych, jak i niespokrewnionych osobników. Uczeni przypuszczali, że zjawisko to może być powiązane ze wspólnym żywieniem się pająków. Część lub wszystkie pająki w grupie wypuszczają na ciało zdobyczy soki trawienne, aby rozpuścić jej tkanki, a następnie móc ją wspólnie spożyć. Niewykluczone, że trawienie zdobyczy jest mniej efektywne, gdy pająki nie są ze sobą spokrewnione. Badacze nie znaleźli jednak w sokach trawiennych spokrewnionych, jak i niespokrewnionych pająków niczego, co mogłoby tłumaczyć różnice w wydajności trawienia. Dlatego też postanowili sprawdzić, czy pająki zmieniają swoje zachowanie zależnie od tego, czy spożywają pokarm z krewnymi, czy z osobnikami niespokrewnionymi. W tym celu przeprowadzono 200 próbne karmienia w grupach złożonych z samych krewnych oraz grupach mieszanych innego gatunku pająka, Stegodyphus africanus. Wyniki tych badań potwierdziły, że grupy mieszane żywią się mniej efektywnie i że wynika to z konkurencji między niespokrewnionymi pająkami w grupie. Co ciekawe, niespokrewnione pająki współpracowały ze sobą do momentu podania im zdobyczy. Po pojawieniu się smakowitego posiłku osobniki w grupach mieszanych próbowały go sobie przywłaszczyć i odgonić innych członków grupy. Badacze doszli do wniosku, że obce osobniki są tolerowane w grupie, ponieważ pomagają zdobywać pożywienie i odpędzać drapieżniki. Współpraca z krewnymi jest jednak korzystna, gdyż daje więcej czasu na spożywanie pokarmu dzięki ograniczeniu rywalizacji między osobnikami. Tłumaczyłoby to, dlaczego u gatunków tych wyewoluowała zdolność do rozpoznawania spokrewnionych osobników.
