Lepsze strategie innowacji regionalnych
W ostatnich latach Komisja Europejska zachęcała do wprowadzania innowacji w skali regionalnej poprzez unijne strategie na rzecz inteligentnej specjalizacji skierowane do konkretnych sektorów lub technologii. Obecnie Komisja wymaga od państw członkowskich wprowadzenia krajowych lub regionalnych strategii na rzecz inteligentnej specjalizacji, ponieważ jest to warunkiem ubiegania się o fundusze unijne. Mając to na uwadze, w ramach finansowanego ze środków UE projektu SMARTSPEC (Smart specialisation for regional innovation) zbadano luki w unijnych strategiach badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3). Celem projektu było opracowanie metod wspierania wprowadzania praktyk dotyczących inteligentnej specjalizacji w skali krajowej i regionalnej w całej Europie. Na podstawie przeprowadzonych badań zespół projektowy ustalił, że zarządzanie odgrywa kluczową rolę we wdrażaniu programu RIS3, podkreślając znaczenie różnych organizacji w tworzeniu strategii innowacji i wprowadzaniu procesu przedsiębiorczego odkrywania. Zwrócono również uwagę na trudności w opracowywaniu strategii inteligentnej specjalizacji w przypadku państw członkowskich i regionów ze słabo rozwiniętymi możliwościami w dziedzinie badań i innowacji. W ramach projektu SMARTSPEC odnotowano słabe relacje między inteligentną specjalizacją a innowacjami społecznymi, zauważono jednak szanse na znaczącą poprawę w tej dziedzinie. Lepsza jakość danych i ocen strategii inteligentnych specjalizacji mogłyby pomóc w tym zakresie, podobnie jak dobrze rozwinięte procedury wzajemnej weryfikacji. Innym kluczowym zaleceniem projektu dotyczącym wdrażania strategii RIS3 jest potrzeba opracowania wielosektorowych polityk opartych na aktywach dla różnych regionów. Ponadto identyfikacja tzw. wąskich gardeł (np. instytucjonalnych lub systemowych), które utrudniają inteligentną specjalizację i określenie potencjalnych środków zaradczych, mogą w dłuższej perspektywie przyczynić się do rozwoju w dziedzinie regionalnych innowacji. Ogólnie rzecz ujmując, prawidłowe zaprojektowanie, wdrożenie i ocena strategii inteligentnych specjalizacji na podstawie wyników projektu może przynieść liczne korzyści w dziedzinie innowacji. Wyniki projektu SMARTSPEC mogą pozytywnie wpłynąć na politykę publiczną na poziomie regionalnym, krajowym i unijnym, a także na społeczeństwo, ponieważ inteligentna specjalizacja przyniesie wiele korzyści w zakresie innowacji regionalnych.
Słowa kluczowe
Innowacje regionalne, inteligentna specjalizacja, SMARTSPEC, badania i innowacje, RIS3