Skuteczniejsza konserwacja zabytków dziedzictwa kulturowego
W ostatnich latach pojawiło się rosnące zapotrzebowanie na laboratoria specjalizujące się w konserwacji zabytków dziedzictwa kulturowego. Wydaje się to oczywiste, mając na uwadze fakt, że działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego były dotąd niewystarczające, co skutkowało nieodwracalnym uszkodzeniem obiektów o znaczeniu historycznym. Standardy dotyczące konserwacji zabytków można stworzyć w drodze rozwoju ośrodków badawczych zaspokajających potrzeby regionalne i wymiany doświadczeń poprzez wspólne projekty i sieci badawcze. W Turcji brakowało jednak laboratorium badawczego zajmującego się konserwacją zabytków, które cieszyłoby się ugruntowaną pozycją. Laboratorium Konserwacji Materiałów (MCL) Środkowo-Wschodniego Uniwersytetu Technicznego (METU) podjęło działania zmierzające do rozwiązania tego problemu. Finansowany z funduszy unijnych projekt MONUMENTSLAB (Improvement of METU-research laboratory for the conservation of historic monuments) przyczynił się do zwiększenia potencjału badawczego MCL. Nacisk położono na dwa główne obszary tematyczne. Pierwszy z nich obejmował potencjał badawczy w odniesieniu do nieniszczących badań obiektów zabytkowych. Z kolei drugi koncentrował się na zwiększeniu potencjału badawczego w dziedzinie badań mikrostruktury historycznych materiałów budowlanych poprzez dostarczenie odpowiedniego sprzętu i organizację szkoleń dla naukowców zajmujących się konserwacją zabytków. Szkolenia wykorzystujące kluczowy sprzęt przeprowadzono zarówno w laboratorium, jak i w terenie w drodze pilotażowych projektów szkoleniowych. Zorganizowano warsztaty, w których wzięli udział przedstawiciele lokalnych władz i strony zainteresowane, wspólnie omawiając przedstawione tematy, możliwości zwiększania świadomości obywateli oraz kwestie etyki konserwatorskiej. W późniejszym czasie odbyły się drugie warsztaty, podczas których naukowcy zaprezentowali podjęte przez nich działania szkoleniowe dotyczące badań mikrostrukturalnych i nieniszczących. Pozwoliło to na omówienie danych zgromadzonych podczas prac w laboratorium oraz w terenie ze strategicznymi partnerami projektu. Dla szerszej publiczności zespół zorganizował warsztaty mające na celu upowszechnienie zdobytej wiedzy. Uczestniczyli w nich przedstawiciele instytucji rządowych, uniwersytetów i organizacji pozarządowych prowadzących w Turcji działalność w zakresie konserwacji zabytków, a także doświadczeni badacze. Do tureckiego Ministerstwa Kultury i Turystyki skierowano szereg publikacji i sprawozdań naukowych.
Słowa kluczowe
Konserwacja, dziedzictwo kulturowe, zabytki, Laboratorium Konserwacji Materiałów, MONUMENTSLAB