Kwantyfikacja przeszkód w zapewnianiu efektywności energetycznej umożliwia poprawę kształtowania polityki
Europa przewodzi wysiłkom mającym na celu opracowanie zasad i polityk, które będą promowały efektywność energetyczną w sektorze budownictwa, jednak na drodze do osiągnięcia tego celu znajduje się wiele przeszkód, takich jak brak funduszy lub lęk przed technologią, przez co nadal niemożliwe jest wdrożenie nowych polityk i zasad. Finansowany przez UE projekt HERON określił główne bariery społeczne, kulturowe, edukacyjne, gospodarcze i instytucjonalne, które uniemożliwiają bądź utrudniają skupienie się na efektywności energetycznej zarówno w sektorze budownictwa, jak i w transporcie. Zespół opracował następnie skuteczne polityki i zasady związane z efektywnością energetyczną, które miały pozwolić na pokonanie tych przeszkód. „W ramach projektu HERON zostały przeprowadzone studia przypadków dotyczące efektywności energetycznej w siedmiu krajach Europy, co miało na celu pomoc decydentom w opracowywaniu i monitorowaniu realizacji strategii ukierunkowanych na zapewnianie efektywności energetycznej”, stwierdził prof. Dimitrios Mavrakis, koordynator projektu. Nowy program wspomaga opracowywanie strategii efektywności energetycznej Naukowcy biorący udział w projekcie opracowali szereg scenariuszy energetycznych dla Bułgarii, Estonii, Francji, Niemiec, Grecji, Irlandii, Włoch, Serbii, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. Lista opracowanych scenariuszy obejmowała typowe sytuacje, a także scenariusze, które nie brały pod uwagę przeszkód behawioralnych, uwzględniające skutki działania przeszkód, a także najlepsze możliwe scenariusze oparte na zasadach i politykach dostosowanych w odpowiedzi na określone przeszkody i bariery behawioralne. Mówiąc dokładniej, „narzędzie do wspomagania decyzji HERON (Decision Support Tool, DST) oblicza wpływ barier behawioralnych na czynniki wejściowe, tj. technologie i polityki, wraz z pożądanymi scenariuszami efektywności energetycznej”, wyjaśnia prof. Mavrakis. Narzędzie, opracowane przez Centrum Polityki Energetycznej i Rozwoju Uniwersytetu Narodowego im. Kapodistriasa w Atenach, zostało ocenione przez dwie niezależne grupy unijnych ewaluatorów, które uznały, że jest to innowacyjne i skuteczne rozwiązanie do identyfikacji i usuwania barier w zakresie efektywności energetycznej. Ostatecznym rezultatem badań prowadzonych w ramach projektu HERON jest nowa zintegrowana metodologia oparta na narzędziu do wspomagania decyzji HERON DST. Metodologia uwidacznia, jakie czynniki powstrzymują użytkowników końcowych od stosowania polityk efektywności energetycznej. Jak twierdzi prof. Mavrakis: „Pozwoli to decydentom politycznym na aktualizowanie i dostosowywanie polityk, a docelowo pozwoli na opracowanie najlepszych możliwych rekomendacji dotyczących zasad”. Główne przeszkody na drodze do efektywności energetycznej Co ciekawe, w siedmiu studiach przypadków zidentyfikowano cztery kluczowe bariery. „Dwie bariery kulturowe to z jednej strony trudne do zmiany nawyki społeczeństwa w zakresie efektywności energetycznej, a z drugiej brak zaufania do technologii i wykonawców”, zauważa prof. Mavrakis. Podkreślił także główną barierę społeczną, jaką jest niski status społeczno-ekonomiczny użytkowników budynków. Jako kluczową barierę edukacyjną wskazano „brak świadomości, wiedzy na temat potencjału oszczędnościowego bądź luki informacyjne w zakresie odpowiednich technologii”. Wsparcie na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym Dzięki narzędziu HERON DST, decydenci na wszystkich szczeblach władz, od lokalnych, aż po krajowe, mogą określać i opracowywać odpowiednie zasady i polityki. „Narzędzie DST pomaga przekształcić bariery behawioralne użytkowników końcowych na czynniki wpływające na działania i cele w zakresie efektywności energetycznej”, zauważa prof. Mavrakis. „Dzięki temu decydenci we wszystkich krajach UE uzyskają możliwość wprowadzenia optymalnych zasad i polityk w celu przezwyciężenia barier behawioralnych na szczeblu krajowym”, dodaje. Obecnie zespół projektu zastanawia się nad tym, w jaki sposób może wykorzystać rezultaty projektu w innych obszarach, takich jak sektor naftowy czy środowisko naturalne, a także opracowują scenariusze utworzone przy pomocy innych modeli energetycznych. Z tego powodu projekt może przełożyć się na znaczące korzyści dla środowiska naturalnego w Europie, a także na lepsze samopoczucie mieszkańców i znaczące oszczędności.
Słowa kluczowe
HERON, efektywność energetyczna, transport, budownictwo, kształtowanie polityki
