Dlaczego otwarta nauka jest ważna dla rolnictwa Finansowana przez UE inicjatywa obejmuje współpracę z instytucjami naukowymi, pedagogami oraz decydentami mającą na celu utworzenie planu opracowania e-infrastruktury na potrzeby badań nad rolnictwem. Żywność i zasoby naturalne © Nolanberg11, Shutterstock Do 2050 r. świat będzie musiał wykarmić dodatkowe 2 miliardy ludzi, jednak stawienie czoła temu niespotykanemu dotąd wyzwaniu nie może spowodować przeciążenie systemów naturalnych. Trzeba teraz odpowiedzieć na pytania takie jak: w jaki sposób uprawiać rośliny bez stosowania syntetycznych chemicznych pestycydów, z zachowaniem różnorodności biologicznej, a także jak uzyskać neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla, odporne na zmiany klimatu systemy rolno-spożywcze. Są to jednak rozległe i złożone pytania o globalnym charakterze. Tego rodzaju kwestie wymagają skoordynowanych działań różnych interesariuszy: obywateli, rolników, prywatnych przedsiębiorstw oraz badaczy. Ludzie, zwłaszcza badacze, muszą udostępniać i łączyć dane oraz współpracować ponad granicami krajów i dyscyplin naukowych, by sprostać wyzwaniom stojącym przed społeczeństwem. Kluczowe jest tu jak najszybsze zorganizowanie wymiany wiedzy. Przyszłość badań nad rolnictwem Projekt e-ROSA (część programu Horyzont 2020) zajął się tą kwestią, opracowując długoterminowy projekt utworzenia e-infrastruktury dla otwartej nauki w rolnictwie. Celem było zapewnienie Europie pozycji globalnego lidera w tej dziedzinie badań i innowacji. „W ramach inicjatywy opracowano wspólną wizję zrównoważonej e-infrastruktury badań i edukacji w zakresie rolnictwa w oparciu o zalecenia praktyczne odzwierciedlone we wspólnym planie działania”, mówi koordynatorka projektu, Odile Hologne. Otwarta nauka odnosi się głównie do ewolucji praktyk badawczych mających na celu promowanie współpracy pomiędzy naukowcami lub innymi podmiotami, takimi jak obywatele i prywatne przedsiębiorstwa. Jej celem jest dzielenie się wiedza i wszystkimi zasobami elektronicznymi, takimi jak dane i oprogramowanie, w celu promowania innowacji; oznacza to, że odgrywa ona kluczową rolę w sektorze rolno-spożywczym. Badacze współpracują głownie z naukowcami i pedagogami zajmującymi się sektorem rolno-spożywczym, jak również z praktykami i unijnymi decydentami, opierając się na istniejących projektach, sieciach i porozumieniach międzynarodowych. Według Hologne: „Mapujemy te inicjatywy oraz ustalamy priorytety i rozwiązania, które doprowadzą nas do otwartej, cyfrowej i opartej na danych nauki w służbie rolnictwa”. Interesariusze dzielą wspólną wizję Partnerzy projektu przeprowadzili badanie bibliometryczne, by lepiej zrozumieć, kim są intreresariusze z kręgów akademickich zaangażowani w sektor rolno-spożywczy oraz nauki TIK i czym się oni zajmują. Badacze opracowali również dokument opisujący ich wizję i wyjaśniający wartość dodaną praktyk w zakresie otwartej nauki przy stawianiu czoła wyzwaniom takim jak zmiana klimatu, a także to, w jaki sposób infrastruktura elektroniczna (e-infrastruktura) może usprawnić dzielenie się wiedzą. Plan działania podkreślał między innymi konieczność opracowania wspólnej semantyki dla lepszego wyszukiwania i integrowania zasobów elektronicznych (danych, oprogramowania itp.). W ramach projektu e-ROSA uzyskano również „wynik niematerialny”: „Projekt angażuje społeczność interesariuszy z różnych krajów, z prywatnego i publicznego sektora rolno-spożywczego, którzy współdzielą tę samą wizję lub świadomość nadchodzących wyzwań i ustalają rozwiązania, które pomogą sprawniej dzielić się zasobami elektronicznymi”, twierdzi Hologne. e-ROSA pomoże ustawodawcom i agencjom finansującym, dostosowując ich programy w oparciu o priorytety zawarte w planie działania. „Głównym wyzwaniem dla e-infrastruktury w nauce rolno-spożywczej jest ułatwienie rozpowszechniania wiedzy, a tym samym ograniczenie fragmentacji zakresu zasobów elektronicznych i pomoc w rozwiązywaniu wyzwań społecznych”, podsumowuje Hologne. Słowa kluczowe e-ROSA, elektroniczne, rolno-spożywczy, e-infrastruktura, otwarta nauka, plan działania
