Skip to main content
European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS

Article Category

Wiadomości
Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-02

Article available in the following languages:

Badania prowadzone przez 35 lat poszerzają wiedzę o anoreksji

Naukowcy z Wielkiej Brytanii, Danii i Australii opublikowali w dzienniku "European Eating Disorders Review" serię siedmiu nowych artykułów, w których opisali pacjentów cierpiących na jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) i inne zaburzenia odżywiania. Ogromna baza danych,...

Naukowcy z Wielkiej Brytanii, Danii i Australii opublikowali w dzienniku "European Eating Disorders Review" serię siedmiu nowych artykułów, w których opisali pacjentów cierpiących na jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) i inne zaburzenia odżywiania. Ogromna baza danych, opracowana w oparciu o dane zebrane w ciągu 35 lat przez profesora Arthura Crispa w dwóch londyńskich akademiach: Middlesex Hospital Medical School, a następnie w St George's Hospital Medical School, daje wyobrażenie o odmianie tej choroby występującej u kobiet oraz o znacznie rzadziej spotykanej odmianie obserwowanej u mężczyzn. Profesor Crisp wyciąga stąd wniosek, że teoria anoreksji opracowana przez niego w latach sześćdziesiątych XX wieku, zgodnie z którą choroba jest objawem "postawy wyrzeczenia na tle lękowym", "biologicznym rozwiązaniem problemu natury egzystencjalnej", jest nadal słuszna. Badania ujawniły, że najwyższa liczba przypadków anoreksji dotyczy dzieci urodzonych w marcu/kwietniu oraz w październiku, a najniższa dzieci urodzonych w lutym. Zjawisko to zaobserwowano już wcześniej, ale uznano za nieistotne z punktu widzenia statystyki. Stwierdzono natomiast, że ważnym czynnikiem jest sposób zachowania matki: "Z uwagi na pewną umiarkowaną powtarzalność tych danych rozpoczęliśmy badania ewentualnego związku pomiędzy występowaniem szczytowej liczby urodzin a zmiennymi wiążącymi się z pochodzeniem rodziców, które naszym zdaniem mogły w pewnym stopniu wyjaśnić obserwowane zjawisko. Spośród 16 badanych zmiennych tylko jedna była istotna z punktu widzenia statystyki, ale za to w znacznym stopniu; było to nadmierne zainteresowanie matki własną wagą i kształtami ciała oraz utrzymaniem ich na normalnym poziomie", stwierdzono w sprawozdaniu. W sprawozdaniu wyrażono przypuszczenie, że część kobiet może cierpieć na sezonowe napady anoreksji powiązane z zaburzeniami zależnymi od pór roku (SAD); prowadzi to do odpowiadających im wahań płodności, które z kolei przekładają się na wyższe i niższe wartości obserwowane w danych. W pracy "Enduring Nature of Anorexia Nervosa" profesor Crisp omówił utrzymywanie się przypadków choroby pomimo rozbieżności w sposobie ujmowania jej w sprawozdaniach. W "Death, Survival and Recovery in Anorexia Nervosa" stwierdza: "Jeżeli choroba nie jest leczona lub jest leczona w sposób nieskuteczny, prowadzi do wczesnego zgonu, często w wieku trzydziestu lub czterdziestu kilku lat, przy wysokim współczynniku śmiertelności przewyższającym trzy- lub czterokrotnie wskaźnik obserwowany dla ogółu ludności w zbliżonym wieku. Przyczyną przedwczesnych zgonów jest często samobójstwo lub specyficzne komplikacje wywołane przez towarzyszący chorobie stan niedożywienia�. Jednak przy właściwym leczeniu ludzie cierpiący na anoreksję mogą prowadzić prawie normalny tryb życia, chociaż wskaźniki śmiertelności, której przyczyną jest samobójstwo i niedożywienie, utrzymują się na stałym poziomie. Wydaje się, że choroba chroni przed określonymi chorobami genetycznymi, prawdopodobnie ze względu na eliminację niektórych czynników wyzwalających, ujawniających się w okresie dojrzewania. "Takimi chorobami genetycznymi są: mukowiscydoza, kardiomiopatia przerostowa, pląsawica Huntingtona, wrzodziejące zapalenie okrężnicy. Anoreksja może faktycznie zapobiec wystąpieniu tych potencjalnie śmiertelnych chorób, złagodzić lub opóźnić ich objawy". Nie jest też równoznaczna ze skróceniem życia - autor leczył kobiety w wieku 78 i 82 lat. Rozwój anoreksji jest ściśle związany z okresem dojrzewania; u mężczyzn rozpoczyna się w późniejszym wieku, podczas gdy u kobiet rasy innej niż biała ujawnia się wcześniej. U kobiet częściej występuje nadużywanie środków przeczyszczających i gromadzenie zapasów żywności, podczas gdy mężczyźni częściej są wegetarianami. U mężczyzn częstsze są również przypadki weganizmu lub nadużywania alkoholu. W ciągu 35 lat wyjątkowo rzadką odmianę choroby występującą u mężczyzn zaobserwowano u 72 pacjentów; przypadki te dostarczyły wielu nowych informacji. "Uważa się, że nadmierna opiekuńczość wykazywana w dzieciństwie wobec pacjentów przez członków ich rodzin oraz uwikłanie ich w konflikty rodzinne częściej występują w przypadku mężczyzn, podobnie jak otyłość występująca u ojców", stwierdzono w sprawozdaniu "Anorexia Nervosa in Males". Profesor Crisp określił wzorzec występowania anoreksji. Odkrył, że w wieku 16 lat większość kobiet chciałaby ważyć mniej niż faktycznie waży, a dwie trzecie spróbują przejść na dietę. Może to doprowadzić do wahań w ilości spożywanych kalorii, a skrajnymi przykładami są objadanie się i wymioty towarzyszące żarłoczności psychicznej (bulimia nervosa). Jednak w przypadku anoreksji wzorzec wiąże się z utrzymywaniem ograniczeń w ilości przyjmowanych kalorii. Profesor Crisp uważa, że tego typu determinacja w odmawianiu sobie normalnego pożywienia prowadzi do obniżenia panicznego lęku. Broniąc swojej hipotezy o wyrzeczeniu się wagi, kształtów i funkcji ciała charakterystycznych dla osób dorosłych z przyczyn o podłożu lękowym ("concept of phobically driven avoidance of adult body weight/shape/function"), profesor Crisp argumentuje: "Przypuszcza się, że u podłoża jadłowstrętu psychicznego leży zachowanie polegające na wyrzeczeniu z przyczyn biologicznych, napędzane obawą przed normalną wagą ciała występującą u dorosłych (zwykle kobiet) [...]. Rozwiązaniem tego problemu jest konsekwentny sposób zachowania polegający na wyrzeczeniu, kosztem psychicznego, społecznego i fizycznego okaleczenia, które można porównać do częściowego samobójstwa. Chory może zaprzeczać występowaniu lęku bądź jego natężeniu, ale lęk ten ujawnia się po pełnym przywróceniu normalnej wagi charakterystycznej dla dorosłych, pomimo tego, że dostępne są bardziej skuteczne strategie zwalczania skutków niedożywienia, wymagające jednak pomocy psychologicznej. Przy braku pomocy zachowanie polegające na wyrzeczeniu, w połączeniu z postawą chorego przewidującą 'kompromis z zamiarem samobójstwa', może przynajmniej w początkowym etapie stanowić jedyną alternatywę wobec samobójstwa".

Kraje

Zjednoczone Królestwo