Projekt UE ujawnia gospodarczy potencjał roślin jako surowców
Według nowego cyklu raportów wydanego w ramach projektu EPOBIO finansowanego przez UE, już za 10-15 lat rośliny mogą stać się alternatywnym źródłem surowców służących do wytwarzania energii, paliw i produktów codziennego użytku. Z ropy korzystamy w niezliczonych zastosowaniach - wykorzystując ją jako paliwo w transporcie i ciepłownictwie oraz składnik tworzyw sztucznych, które służą do produkcji tak wielu codziennie używanych przedmiotów. Ponieważ jednak zasoby ropy są ograniczone, a do tego jeszcze rosną obawy o bezpieczeństwo dostaw i jej wpływ na środowisko, poszukuje się alternatywnych rozwiązań. Projekt EPOBIO ma na celu urzeczywistnienie potencjału surowców pochodzenia roślinnego poprzez zaprojektowanie bioproduktów nowej generacji, wytwarzanych z surowców roślinnych. - Do kluczowych zagrożeń dla społeczeństwa należy zależność od ograniczonych zasobów paliw kopalnych i zmiany klimatu - powiedziała profesor Dianna Bowles, dyrektor projektu EPOBIO. - Dzięki swojemu potencjałowi rośliny mogą zapewnić nam wszystko, co dziś produkuje się przy użyciu ropy naftowej. W ten sposób możemy stworzyć zrównoważone społeczeństwo i rozwiązać pilne problemy, takie jak wzrost kosztów energii, bezpieczeństwo dostaw i wpływ na środowisko. Autorzy raportu analizują trzy dziedziny, w których produkty pochodzenia roślinnego przynoszą społeczeństwu największe korzyści możliwe do uzyskania w następnych 10-15 latach, a mianowicie oleje roślinne, ściany komórek roślin i biopolimery, a także podkreślają potrzebę prowadzenia badań w celu dalszego rozwijania tych technologii. Dokument dotyczący olejów roślinnych analizuje możliwości produkowania olejów z roślin. Oleje roślinne mają podobną strukturę i właściwości jak oleje mineralne i mogą je zastępować w wielu zastosowaniach. Do tej pory wytwarzanie olejów roślinnych było ograniczone z powodu wysokich kosztów ekstrakcji, ale wraz ze wzrostem ceny olejów mineralnych alternatywa stała się pilnie potrzebna. Zdaniem naukowców w Europie produkcja estrów kwasów tłuszczowych z kapusty abisyńskiej może być opłacalna. Roślina ta nie potrzebuje dużych ilości wody ani nawozów sztucznych. Można podnieść wydajność procesu produkcyjnego poprzez wykorzystanie odpadów roślinnych powstałych w jego trakcie do wytwarzania energii, która będzie zasilała wspomniany proces. W ten sposób kapusta abisyńska może zapewnić zrównoważone źródło surowca do zastosowań w produkcji olejów silnikowych, przekładniowych i hydraulicznych. Drugi dokument koncentruje się na biorafineriach. W biorafineriach rośliny mogą być poddawane obróbce w celu uzyskania biopaliw, energii, środków chemicznych, materiałów i włókien, które obecnie wytwarza się na bazie ropy. Jednakże w celu urzeczywistnienia tego procesu naukowcy muszą poznać sposoby uwalniania cukrów zawartych w ścianach komórkowych roślin. Fakt, że ściany komórkowe roślin wykształciły umiejętność opierania się atakom czynników mechanicznych, chemicznych czy mikrobiologicznych, stanowi główną przeszkodę w dalszym rozwijaniu technologii biorafineryjnych. Trzeci dokument analizuje wykorzystanie biopolimerów jako alternatywy dla kauczuku. Kauczuk naturalny, otrzymywany z kauczukowca Hevea brasiliensis, wykorzystuje się w około 40 000 zastosowań w gospodarstwach domowych; używany jest również w przemyśle do produkcji wytrzymałych opon do samochodów ciężarowych i samolotów. Przewiduje się jednak, że do 2020 r. popyt na kauczuk naturalny przewyższy podaż o 25 procent. Problem ten nasila się z powodu choroby wywoływanej przez grzyby, która niemal doprowadziła do zakończenia produkcji kauczuku naturalnego w Ameryce Południowej. Rośnie również liczba alergii na lateks. Naukowcy wskazują alternatywne źródło kauczuku w postaci krzewu gwajuli wytwarzającej ten surowiec. Gwajula jest dobrze przystosowana do upraw na obszarach półpustynnych południowej Europy i wymaga niewielkich nakładów. Konieczne są dalsze badania w celu zwiększenia plonów kauczuku. Naukowcy zwracają uwagę, że nowe sposoby wykorzystania roślin przyczynią się do osiągania licznych celów polityki UE, w tym celów w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych, wykorzystania biopaliw i zrównoważonego rozwoju. Zapewnią również sektorowi rolnemu alternatywne źródła przychodów, a działalność przetwórcza wspomoże rozwój obszarów wiejskich.