Duże postępy w dziedzinie współpracy badawczej
Od momentu inauguracji Inicjatywy na rzecz Odpowiedzialnego Partnerstwa (Responsible Partnering Initiative), zbioru wytycznych mających wspomagać transfer wiedzy między przedsiębiorstwami, organizacjami badawczymi oraz uczelniami i środowiskiem naukowym, poczyniono znaczne postępy w dziedzinie współpracy naukowo-badawczej. Do takiego wniosku dochodzą autorzy wspólnego raportu zainteresowanych stron reprezentujących przemysł i środowisko naukowe. Wprowadzona w życie w 2004 r. Inicjatywa na rzecz Odpowiedzialnego Partnerstwa opracowana została przez doświadczonych praktyków w dziedzinie współpracy badawczo-naukowej, z organizacji takich jak Europejskie Stowarzyszenie Zarządzania Badaniami Przemysłowymi - EIRMA (European Industrial Research Management Association), Europejskie Stowarzyszenie Organizacji Badawczych i Technologicznych - EARTO (European Association of Research and Technology Organisations), Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów - EUA (European University Association) oraz organizacje transferu wiedzy (ProTon Europe). Inicjatywa daje praktyczne wskazówki na temat tego, w jaki sposób tworzyć długotrwałe relacje między podmiotami badań naukowych, dopasowywać do siebie różne interesy, określać jasne zamiary oraz uzyskiwać skuteczność w dziedzinie własności intelektualnej. Serwis internetowy oferuje zainteresowanym stronom możliwość przejścia przez poszczególne etapy tworzenia partnerstwa - od zidentyfikowania wspólnych celów i znalezienia właściwego partnera, po sporządzenie umów i prowadzenie projektu. Oparty na wnioskach zakończonej niedawno konferencji raport stwierdza, że dzięki Inicjatywie ramy współpracy są obecnie bogatsze i obejmują większą liczbę różnorodnych organizacji. Spośród najważniejszych osiągnięć można wymienić ustanowienie licznych nowych inicjatyw współpracy między uczelniami, firmami i instytutami badawczymi oraz obecność programów transferu technologii na uczelniach wyższych. Uczelnie i przemysł w coraz większym stopniu stosują także opracowaną w ramach inicjatywy koncepcję "otwartej innowacji", w myśl której łączone są wewnętrzne i zewnętrzne zasoby badawcze. "W miarę nabywania przez instytucje i firmy kompetencji pozwalających zarządzać »otwartą innowacją«, zaczyna się powszechnie uznawać wartość strategicznego partnerstwa długofalowego i wspólnej innowacji w oparciu o zaufanie i profesjonalizm, a większy nacisk kładzie się na »realizację i wyniki« niż na problemy natury filozoficznej" - zauważają autorzy raportu. Jednocześnie debata w dziedzinie polityki publicznej nie dotyczy już tego, czy należy wspierać takie podejście, lecz w jaki sposób zapewnić jego skuteczność oraz jakie dowody wskazują na to, że takie podejście działa, a także jest pożądane. Europa ma przed sobą wyzwanie, jakim jest stworzenie warunków dla pozytywnego cyklu wydajnej współpracy o wystarczającej skali. Autorzy raportu zauważają, że wciąż jeszcze istnieją niektóre z wcześniej zidentyfikowanych barier. Należy do nich niepełny proces ustanawiania i wdrażania dobrych praktyk oraz niewykorzystane możliwości w dziedzinie partnerstwa i wymiany wiedzy. Wśród pozostałych przytoczonych przeszkód znajduje się brak wsparcia rządów dla bardziej długofalowych badań i wydajnej współpracy oraz instytucjonalne systemy zarządzania (a także postawy inspirowane takimi systemami), które nie potrafią sprostać aktualnym wymogom. Zdaniem autorów raportu Inicjatywa na rzecz Odpowiedzialnego Partnerstwa może stanowić mocny punkt wyjścia dla pokonania tych barier, o ile będzie dostatecznie widoczna i spotka się z wystarczającym przyjęciem. Inicjatywa może także dawać solidne podstawy dla opracowania polityki i wytycznych rządowych. Na zakończenie autorzy raportu sugerują wprowadzenie poprawek w podręczniku inicjatywy, wyjaśniających obszary niedoprecyzowane, m.in. w zakresie praktyk w dziedzinie własności intelektualnej oraz najnowszych zmian w regułach pomocy państwa dla badań i rozwoju.