Nowa technologia pozwoli na przeprowadzanie bezpieczniejszych ewakuacji statków
Dwie największe katastrofy z udziałem statków pasażerskich pochłonęły wiele ofiar. W katastrofie statku Costa Concordia śmierć poniosły 32 osoby, natomiast tragedia koreańskiego promu Sewol zakończyła się śmiercią 304 ofiar. W przypadku obu katastrof opóźnione i niedostatecznie skoordynowane działania ewakuacyjne przyczyniły się do zwiększenia liczby ofiar śmiertelnych. Wypadki te uwydatniły także konieczność opracowania lepszych sposobów zarządzania ewakuacjami. Obecnie stosowane rozwiązania nie pozwalają na lokalizację pasażerów i załogi. Oznacza to, że ludzie mogą być uwięzieni w niedostępnych miejscach na statku, a osoby próbujące udzielić im pomocy mogą być nieświadome ich obecności na pokładzie. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu LYNCEUS2MARKET opracowano rozwiązania techniczne pozwalające na zaradzenie tym problemom. Realizowane przedsięwzięcie stanowiło przedłużenie realizowanego wcześniej unijnego projektu LYNCEUS, w ramach którego opracowano technologie służące do lokalizacji i śledzenia ludzi w czasie sytuacji kryzysowych na morzu, a także przetestowano gotowe urządzenia w warunkach laboratoryjnych oraz w ramach badań pilotażowych. Prace nad nowym projektem zjednoczyły wiele podmiotów działających w branży i doprowadziły do współpracy ukierunkowanej na dalszy rozwój produktu oraz testowanie opracowanych technologii w realnych warunkach w celu przygotowania rozwiązań do wprowadzenia na rynek. Śledzenie pasażerów Wszystkie technologie opracowane w ramach projektu przyczyniają się do rozwoju i wprowadzania ulepszeń w tej dziedzinie. Rozwiązania dzielą się na dwie główne kategorie. Jak mówi Melinda Kuthy, koordynatorka projektu: „Przede wszystkim opracowaliśmy systemy lokalizacji i śledzenia pasażerów i załogi na pokładzie w czasie ewakuacji”. Sieć bezprzewodowych węzłów rozmieszczonych na całym statku wykrywa inteligentne urządzenia wydawane pasażerom, w tym między innymi karty dostępu, kamizelki ratunkowe i specjalne bransoletki. Każde z tych urządzeń przesyła w czasie rzeczywistym informacje do scentralizowanego systemu wspomagającego proces podejmowania decyzji, znajdującego się na mostku statku. Dodatkowo kamizelki ratunkowe i bransoletki mierzą tętno pasażerów. Takie rozwiązanie umożliwia zarówno ustalenie lokalizacji każdego pasażera, jak i zdalną ocenę pod kątem zapotrzebowania na pomoc medyczną. Członkowie załogi wyższego szczebla mogą również wykorzystać system do wyświetlenia lokalizacji wszystkich załogantów i ustalenia najlepszych planów postępowania w danych okolicznościach. System wspomagania decyzji może na przykład zalecić prowadzenie ewakuacji w taki sposób, by ominąć niebezpieczną część statku. „Drugi zestaw rozwiązań obejmuje systemy poszukiwawczo-ratownicze, które pozwalają na lokalizowanie pasażerów oraz członków załogi po opuszczeniu pokładu statku”, dodaje Kuthy. Sygnały elektroniczne przesyłane przez drony poszukiwawcze aktywują nadajniki radiolokacyjne znajdujące się na kamizelkach ratunkowych. Dodatkowo zespół opracował także elementy dodawane do kamizelek ratunkowych, które odbijają sygnały radaru. Dzięki takiemu rozwiązaniu pasażerowie mogą zostać zlokalizowani w wodzie niezależnie od pory dnia i widoczności. Informacje na temat ich położenia są także przesyłane do centralnego systemu sterowania, co zwiększa szanse na ratunek przed wystąpieniem hipotermii. Ulepszenia i testy Naukowcy związani z projektem LYNCEUS2MARKET znacząco rozwinęli technologie opracowane w poprzednim projekcie, w szczególności pod kątem designu, miniaturyzacji, interfejsu sieciowego i zarządzania energią. Dzięki wprowadzonym zmianom urządzenia są obecnie niewielkie, tanie i wygodne w użyciu. System jest również kompatybilny z istniejącymi rodzajami bransoletek oraz kart magnetycznych. Ponadto zespół dopracował szereg kwestii związanych z systemem kontroli, skupiając się między innymi na przepływach danych, formatach baz danych pasażerów, modułach wizualizacji oraz algorytmach świadomości sytuacyjnej. Podczas najszerzej zakrojonego testu przeprowadzonego do tej pory naukowcy wyrzucili za burtę statku 200 manekinów ubranych w kamizelki ratunkowe. Wszystkie zostały szybko zlokalizowane i wyciągnięte z wody. Dodatkowo system został zainstalowany i z powodzeniem wykorzystany na dużym statku wycieczkowym. Użytkownicy, w tym także pasażerowie statku, mówią o wysokim stopniu akceptacji oraz zadowolenia z wprowadzonego rozwiązania. Zespół stale prowadzi negocjacje z użytkownikami końcowymi. Docelowe wersje systemów powinny być wkrótce gotowe do wprowadzenia na rynek. W przyszłości będzie także istniała możliwość rozszerzenia zakresu działania systemu poza kontekst ratownictwa na morzu, co pozwoli na jego zastosowanie w innych miejscach, takich jak stoki narciarskie czy parki rozrywki. Rozwiązania opracowane w ramach projektu sprawią, że ewakuacje na morzu będą przebiegały szybciej i w bardziej uporządkowany sposób. Dzięki temu zwiększy się prawdopodobieństwo bezpiecznego opuszczenia pokładu statku przez wszystkich pasażerów i członków załogi, a jeśli ktokolwiek znajdzie się w wodzie, nowe systemy umożliwią szybszy ratunek.
Słowa kluczowe
LYNCEUS2MARKET, statek, ewakuacja, ewakuacja awaryjna, śledzenie, system kontroli, pasażerowie i załoga, działania poszukiwawczo-ratownicze
